Το παρόν τεύχος των Μουσικοπαιδαγωγικών (τ.13, 2015) είναι αφιερωμένο στο ψηφιακό μουσικό αποθετήριο «Ευτέρπη».Mousikopaidagogika 13 2015exo Τα τέσσερα από τα πέντε άρθρα που φιλοξενεί το τεύχος προέρχονται από μέλη της ομάδας εργασίας του Ευτέρπη, και καταθέτουν το σκεπτικό, τον τρόπο εργασίας, και τη φιλοσοφία των δύο φορέων που συνεργάστηκαν για τη δημιουργία του, της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (Ε.Ε.Μ.Ε.) και της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος "Λίλιαν Βουδούρη". Το πέμπτο άρθρο παρουσιάζει μία γενικότερη εικόνα της χρήσης της τεχνολογίας στη μουσική εκπαίδευση στην ελληνική πραγματικότητα. Στόχος του τεύχους είναι να παρουσιάσει μέρος της δουλειάς που φιλοξενείται στο αποθετήριο Ευτέρπη με κριτική διάσταση σε σχέση με θέματα και προβληματισμούς της σύγχρονης μουσικοπαιδαγωγικής βιβλιογραφίας. 

 

pdfΜουσικοπαιδαγωγικά, τ. 13 (2015)

Ζωή Διονυσίου: pdfΤο τραγούδι στο σχολείο μέσα από το ψηφιακό μουσικό αποθετήριο Ευτέρπη (σ.σ. 9-26)

Το ψηφιακό μουσικό αποθετήριο Ευτέρπη αφορά τη δημιουργία μιας ψηφιακής βάσης δεδομένων με τραγούδια προτεινόμενα για εκπαιδευτική χρήση, που αποτελούνται από παρτιτούρες και μουσικοπαιδαγωγικές προτάσεις. Στο παρόν άρθρο εξετάζουμε το πώς η ομάδα συγγραφής προσεγγίζει το τραγούδι ως φιλοσοφία, κεντρική δραστηριότητα και καθημερινή πρακτική στη σχολική μουσική εκπαίδευση, σύμφωνα και με όσα αποτυπώνονται στο αποθετήριο Ευτέρπη. Επιδιώκουμε να περιγράψουμε τη φιλοσοφία μας, τα ερωτήματα και θέματα που μας απασχόλησαν κατά τη δημιουργία του αποθετηρίου, καθώς και τις απόψεις μας για τις σύγχρονες μουσικοπαιδαγωγικές τάσεις και πρακτικές γύρω από τη σχολική μουσική εκπαίδευση, που πιστεύουμε ότι αντανακλώνται στο μουσικό αποθετήριο Ευτέρπη. Θεωρώντας το τραγούδι ως κεντρική δραστηριότητα στη σχολική μουσική εκπαίδευση και μέσο για την ολιστική ανάπτυξη των μαθητών, αναπτύξαμε ένα συνδυασμό δραστηριοτήτων με μουσική, χωρίς μουσική και μέσω της μουσικής. Επίσης καθώς το αποθετήριο εντάσσεται στο πλαίσιο της σύγχρονης μουσικής πληροφόρησης, διερευνούμε τη δυνατότητα δημιουργικότητας που καλλιεργείται για τους δυνητικούς χρήστες μέσω της μουσικής πληροφόρησης που παρέχεται στο υλικό του Ευτέρπη.

Μαίη Κοκκίδου:pdf Ο άξονας της διαθεµατικότητας στο ψηφιακό µουσικό ανθολόγιο Ευτέρπη (σ.σ. 27-46)

Τα τελευταία χρόνια τα παραδοσιακά μοντέλα της μουσικής διδασκαλίας-μάθησης στο σχολείο έχουν εμπλουτισθεί και αναδιαμορφωθεί υπό το φως πρόσφατων ερευνητικών ευρημάτων για την αξία της διαθεματικότητας. Η διαθεματικότητα είναι μία διδακτική φιλοσοφία κατά την οποία τα περιεχόμενα διδασκαλίας διαχέονται σε πολλά διδακτικά αντικείμενα, με άξονες συγκεκριμένες έννοιες, δεξιότητες ή θεματικά πεδία. Στα διαθεματικά προγράμματα σπουδών η γνώση δεν εμφανίζεται περιχαρακωμένη στα όρια του πεδίου των διδακτικών αντικειμένων, αλλά ενοποιημένη, συσπειρωμένη γύρω από ερωτήματα, ζητήματα και προβλήματα. Έχει διαπιστωθεί ότι η χρήση της μεθοδολογίας της διαθεματικότητας στα σχολικά μαθήματα έχει θετικά αποτελέσματα καθώς ενισχύει τα κίνητρα των μαθητών για μάθηση. Στο παρόν άρθρο επιχειρείται η εννοιολογική πλαισίωση του όρου της διαθεματικότητας, περιγράφονται οι όροι εφαρμογής της διαθεματικότητας στο μάθημα της μουσικής στο σχολείο και παρουσιάζονται οι διαθεματικές έννοιες όπως εμφανίζονται στο Ψηφιακό Ανθολόγιο «Ευτέρπη». Τέλος, δίνονται πέντε παραδείγματα αξιοποίησης των διαθεματικών εννοιών για την επέκταση ενός μαθήματος μουσικής, εντός των παραδοσιακών ορίων του και πέραν αυτών.

Νίκος Θεοδωρίδης: pdfΜουσικά σύνολα στο σχολείο: προτάσεις εφαρμογής του μουσικού ανθολογίου Ευτέρπη (σ.σ. 47-62)

Το άρθρο αυτό κινείται γύρω από την οργάνωση μουσικών συνόλων στο σχολείο και γενικότερα στην εκπαίδευση. Παραθέτει τα είδη και τις εκφάνσεις τους και εστιάζει στα μουσικά σύνολα με τη χρήση των οργάνων Orff. Προτείνει απλές ενορχηστρώσεις για παιδικές ορχήστρες και για συνοδεία τραγουδιών ή απόδοση οργανικών κομματιών, περιγράφοντας τα βασικά είδη μελωδικής και ρυθμικής συνοδείας τραγουδιού. Αναφέρονται βασικές αρχές ενορχήστρωσης και οργάνωσης μαθητικών μουσικών συνόλων κατά την εκτέλεση τραγουδιού από ορχήστρα- χορωδία ή ηχοϊστοριών. Τέλος, παρατίθενται ενδεικτικές προτάσεις εφαρμογής για μουσικά σύνολα όπως παρουσιάζονται στο ψηφιακό μουσικό ανθολόγιο Ευτέρπη, ένα πρόγραμμα που ανατέθηκε από την ISME και δημιουργήθηκε με την επιστημονική και μουσικοπαιδαγωγική επιμέλεια της ομάδας εργασίας της Ε.Ε.Μ.Ε. σε συνεργασία με την αντίστοιχη ομάδα της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος "Λίλιαν Βουδούρη".

Στεφανία Μεράκου, Βάλια Βράκα, Γιώργος Μπουμπούς & Βέρα Κριεζή: pdfΟ ρόλος της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη» στη διάχυση της εκπαιδευτικής πληροφορίας και η προσφορά της στην ελληνική μουσική εκπαίδευση με το πρόγραμμα Ευτέρπη (σ.σ. 63-74)

Το ψηφιακό αποθετήριο «Ευτέρπη»: Τραγούδια για εκπαιδευτική χρήση – ψηφιακό μουσικό ανθολόγιο, δημιουργήθηκε από την Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής και την Ελληνική Ένωση για τη Μουσική Εκπαίδευση (Ε.Ε.Μ.Ε.) με σκοπό να αποτελέσει ένα πολύτιμο βοήθημα για τη διδασκαλία της μουσικής στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η εφαρμογή συγκεντρώνει ελληνικά και ξένα τραγούδια υπό τη μορφή μουσικής σημειογραφίας πλαισιωμένα από διδακτικές ιδέες, όπως βήματα διδασκαλίας, προτεινόμενες συνοδευτικές δραστηριότητες και άλλες σχετικές πληροφορίες. Για την υλοποίηση του προγράμματος αναπτύχθηκε ένα μοντέλο συνεργασίας μεταξύ των δύο φορέων, σύμφωνα με το οποίο ορίσθηκαν δύο ομάδες εργασίας. Η πρώτη ομάδα απαρτιζόμενη από μέλη της Ε.Ε.Μ.Ε. είχε ως αντικείμενο εργασίας της την επιλογή των τραγουδιών, τη συγγραφή και επιμέλεια των εκπαιδευτικών σχολίων και τη δημιουργία των παρτιτούρων. Η δεύτερη ομάδα αποτελούμενη από μέλη του προσωπικού της Μουσικής Βιβλιοθήκης είχε ως αντικείμενο εργασίας της την εξασφάλιση των πνευματικών δικαιωμάτων, τη δημιουργία και παραμετροποίηση της βάσης δεδομένων καθώς και την μερική καταχώρηση των δεδομένων. Η «Ευτέρπη» μετά την αρχική δημιουργία της εντάχθηκε στην υπηρεσία SaaS του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο εικαστική αναβάθμιση του τελικού αποτελέσματος, συνεχή τεχνική υποστήριξη της βάσης δεδομένων, υψηλή ασφάλεια και διατήρηση ψηφιακών αρχείων καθώς και προβολή του αποθετηρίου στην κοινότητα μέσω του δικτύου του ΕΚΤ.

Σμαράγδα Χρυσοστόμου: pdfΗ αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας στο μάθημα της μουσικής (σ.σ. 75-82)

Η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων σε ολόκληρο τον κόσμο συμπεριλαμβάνουν ως κεντρικό στόχο τη χρήση της τεχνολογίας και την ενσωμάτωσή της στη μαθησιακή διαδικασία. Αντίστοιχες προσπάθειες πραγματοποιούνται και στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Στη σύντομη αυτή παρουσίαση περιγράφονται κάποιοι από τους διαθέσιμους πόρους οι οποίοι είναι εύκολα προσβάσιμοι και αξιοποιήσιμοι από τους εκπαιδευτικούς μουσικής.

Εάν επιθυμείτε να λάβετε το περιοδικό σε έντυπη μορφή παρακαλούμε επικοινωνήστε με την Ε.Ε.Μ.Ε.: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. (τιμή τεύχους: 15 €)