Ειδική έκδοση του περιοδικού «ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ», αφιερωμένη στη διδακτική των Εγχόρδων Οργάνων-Τεύχος 32 (2022)
Η Μουσική Εκπαίδευση είναι ετήσιο περιοδικό της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (Ε.Ε.Μ.Ε.) και δημοσιεύει σχέδια μαθημάτων, τραγούδια, προτάσεις και χρήσιμες ιδέες για την διδασκαλία της μουσικής στην τάξη. Το τεύχος 32 (2022) θα είναι αφιερωμένο στη Διδακτική των Εγχόρδων Μουσικών Οργάνων. Μπορεί να περιλαμβάνει καλές πρακτικές, σχέδια μαθημάτων, πρωτότυπο διδακτικό υλικό για το μάθημα κ.ο.κ.
Αρχισυνταξία: Δήμητρα Κόνιαρη, Μαίη Κοκκίδου
Συντακτική Ομάδα: Ζέρβα Όλγα, Τσίγκα Χριστίνα, Μπαχτσεβανίδης Δημήτρης, Τσακίρογλου Χρήστος
Προθεσμία Υποβολής Άρθρων: Παράταση έως 10 Οκτωβρίου
Οδηγίες: Τα άρθρα προς δημοσίευση πρέπει να είναι πρωτότυπα, γραμμένα στην ελληνική γλώσσα, να μην υπερβαίνουν τις 3.500 λέξεις και να συνοδεύονται από τον τίτλο του άρθρου στα ελληνικά και τα αγγλικά, περίληψη στα ελληνικά και στα αγγλικά (μέχρι 250 λέξεις η κάθε μία), 4-5 λέξεις κλειδιά στα ελληνικά και στα αγγλικά (keywords) και από σύντομο βιογραφικό του συγγραφέα (των συγγραφέων) στα ελληνικά και στα αγγλικά (μέχρι 150 λέξεις το καθένα).
Τα σχήματα, οι παρτιτούρες και οι πίνακες μπορούν για τις ανάγκες της διαδικασίας ελέγχου να βρίσκονται ενσωματωμένα στο κείμενο. Για τη δημοσίευση του άρθρου πρέπει να αποστέλλονται ως αρχεία γραφικών σε μορφή jpg ή tiff ανάλυσης τουλάχιστον 300 dpi.
Η βιβλιογραφία γράφεται αλφαβητικά σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο της American Psychological Association (APA, 7th edition). Μπορείτε να συμβουλευτείτε την ιστοσελίδα της APA για περισσότερες πληροφορίες (http://www.apastyle.org).
Η πρώτη σελίδα του κειμένου πρέπει να περιλαμβάνει τις εξής πληροφορίες: τίτλος άρθρου στα ελληνικά και στα αγγλικά, όνομα συγγραφέα στα ελληνικά και με λατινικούς χαρακτήρες, θέση και συνδεδεμένο εκπαιδευτικό/ερευνητικό ίδρυμα, διεύθυνση, τηλέφωνο και email του συγγραφέα. Στην περίπτωση περισσότερων του ενός συγγραφέα, πρέπει να αναφέρεται ο υπεύθυνος επικοινωνίας του άρθρου.
Το αρχείο του άρθρου έχει τίτλο: επίθετο πρώτου συγγραφέα.docx και αποστέλλεται ως συνημμένο αρχείο κειμένου (Word Document Format docx) στο mail της Ομάδας Εργασίας της Ε.Ε.Μ.Ε. για τη Διδακτική των Εγχόρδων: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Αφιερωμένο στη μνήμη του αγαπημένου συναδέλφου και συνοδοιπόρου,
Χρήστου Ερκέκογλου (1958-2020)
Ταυτότητα και συντελεστές του τεύχους
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
Πολύβιος Ανδρούτσος, Λίγα λόγια για τον Χρήστο (σ.σ. 9-10)
Νίκος Θεοδωρίδης, 25 χρόνια μαζί και 2 χρόνια χωρίς... (σ.σ. 11-12)
Αναστασία Γρηγοριάδου, Ο Χρήστος του Κρουστόφωνου, μουσικός και εμψυχωτής της Αλληλεγγύης (σ.σ. 13-15)
Νίκος Θεοδωρίδης & Πολύβιος Ανδρούτσος, Ο Χρήστος Ερκέκογλου, μέσα από τα μάτια των μαθητών και συνεργατών του, οπως διαφαίνεται από τις απαντήσεις τους σε σχετικό ερωτηματολόγιο (σ.σ. 17-24)
Μαίη Κοκκίδου, Για τον Χρήστο, ένα τρυφερό παραμύθι από την Κίνα για ένα παιδί με όνειρα, έμπνευση και εμπιστοσύνη (σ.σ. 25-27)
Ερμιόνη Ντέτσικα & Ολυμπία Αγαλιανού, Το λαϊκό παραμύθι στη διαδικτυακή τάξη: μουσικοκινητική επεξεργασία (σ.σ. 29-38)
Σενάριο γιορτής λήξης παιδικών και νεανικών τμημάτων του Κρουστόφωνου, Ιούνιος 2019, Με λίγη βοήθεια από τους φίλους μας... τους Beatles! (σ.σ. 39-49)
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
Έλενα Ανδρέου, Διδακτικό Σενάριο: "Έλα στη θεση μου" (σ.σ. 51-66)
Έλενα Ανδρέου, Διδακτικό Σενάριο: "Η φωνή μου: ένα πολύτιμο μέσο επικοινωνίας και έκφρασης" (σ.σ. 67-77)
Μαρίνα Μίντζα, Η διδασκαλία του ορχητστρικού κομματιού "Βροχή" (Μ. Χατζιδάκις) για μουσικό σύνολο δημοστικού σχολείου με τη χρήση ψηφιακής παρτιτούρας (σ.σ. 78-92)
Μάριος Σκαμνέλος, Τα κλέφτικα τραγούδια και ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος (σ.σ. 93-108)
Αγγελική Σκανδάλη, Στάσεις των εφήβων απέναντι στο φαινόμενο του ηθοποιού που τραγουδάει στη μικρή οθόνη. Μουσικοπαιδαγωγική εφαρμογή στην περίπτωση του μιούζικαλ της Αλίκης Βουγιουκλάκη (σ.σ. 109-124)
Αναστασία Σταυρουλάκη, Εκπαιδευτικό Σενάριο: "Το Καρναβάλι των ζώων" (σ.σ. 125-136)
Μπορείτε να κατεβάσετε ολόκληρο το 
τεύχος 31 (2021) εδώ.
Τεύχος 29-30 (2019-2020)
Βασιλική Αϊντζή, Κατερίνα Κουθούρη, Κλειώ Παπαδιά, Βασιλική Ψύρρα, Coronavirus: Δημιουργικότητα εν μέσω περιορισμών! (σ.σ. 7-15)
Πολλές έρευνες έχουν αποδείξει τη συμβολή της διδασκαλίας κρουστών στην ανάπτυξη μουσικών και όχι μόνο ικανοτήτων. Δεδομένου ότι η ανάπτυξη της αίσθησης του ρυθμού είναι πρωταρχικό μέλημα της διδασκαλίας της μουσικής, το παρόν άρθρο επικεντρώνεται στη χρήση μιας σχετικά νέας εκπαιδευτικής πρότασης που ονομάζεται bucket drumming. Συγκεκριμένα θίγονται ζητήματα που κάνουν τη διδασκαλία του bucket drumming λειτουργική και παιδαγωγικά αποτελεσματική: οργάνωση της τάξης, σταδιακή ένταξη της σημειογραφίας, εκτέλεση μέσω μίμησης, συγκεκριμένα στάδια διδασκαλίας της τεχνικής. Το άρθρο συμπληρώνουν αντιπροσωπευτικά παραδείγματα που επεξηγούν καλύτερα τα ανωτέρω ζητήματα.
Το παρόν τεύχος διανεμήθηκε ΔΩΡΕΑΝ σε όλα τα μέλη της Ε.Ε.Μ.Ε. που ήταν οικονομικά τακτοποιημένα για τα έτη 2019 ή/και για το 2020. Εάν ήσασταν οικονομικά τακτοποιημένο μέλος το 2019 ή/και το 2020 και δεν λάβατε το τεύχος, ή εάν επιθυμείτε να το αγοράσετε (τιμή: 10 ευρώ), παρακαλούμε επικοινωνήστε με την Ομάδα Σύνταξης του περιοδικού στο email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Τεύχος 27-28 (2017-2018)
Βασιλική Ψύρρα, Διαπολιτισμική εκπαίδευση μέσω φωνητικού αυτοσχεδιασμού (σσ. 7-18)
Η μουσική, εκτός από βασικό χαρακτηριστικό πολιτιστικής παιδείας, αποτελεί και δημιουργικό τρόπος απόκτησης γνώσεων και δεξιοτήτων μέσα από ένα ευρύ φάσμα μεθοδολογικών προσεγγίσεων. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο η σημασία της και ο ρόλος της στη διαπολιτισμική εκπαίδευση είναι απαραίτητη και σημαντική. Σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία με διαφορετικές κουλτούρες, γλώσσες και πολιτισμούς, οφείλουμε να βρίσκουμε τρόπους να υποστηρίζουμε τη σχέση μεταξύ τους, αλλά και την αλληλεπίδρασή τους, έτσι ώστε να υποστηριχθεί η καλλιτεχνική ετερογένεια και ποικιλομορφία και να δοθεί σε κάθε παιδί η ευκαιρία να εκφραστεί. Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται παραδείγματα εκπαιδευτικού υλικού με βάση τον φωνητικό αυτοσχεδιασμό που εστιάζουν στην απόκτηση και ενσωμάτωση του στοιχείου της γλώσσας στο μάθημα της μουσικής. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με α) πειραματισμούς και αυτοσχεδιασμούς της φωνής και την γλώσσας, β) διαφορετικές μουσικές σημειογραφίες, γ) ένταξη της γλώσσας προέλευσης στο μάθημα της μουσικής, δ) μουσικά-πολιτισμικά χαρακτηριστικά της χώρα προέλευσης (ρυθμός, κλίμακες, μουσικές σημειογραφίες, κλπ.). Μεταξύ άλλων, στόχος μιας τέτοιας προσέγγισης είναι η ενίσχυση της κριτικής σκέψης των παιδιών, η προώθηση της πολιτιστικής συμμετοχής και ένταξης κάθε παιδιού, καθώς επίσης και η δημιουργική χρήση της φωνής και της γλώσσας στην ανάπτυξη τους.
Μαρία Χατζηλάμπρου, Σχέδια μαθήματος μουσικής για τη διδασκαλία του Κανόνα στην Α' γυμνασίου σύμφωνα με την Αισθητική Θεωρία και σύμφωνα με την Πραξιακή Φιλοσοφία της Μουσικής Εκπαίδευσης (σσ. 19-28)
Οι φιλοσοφικές αναζητήσεις στον τομέα της μουσικής εκπαίδευσης τα τελευταία 50 χρόνια, οδήγησαν στη θεμελίωση και κυριαρχία δύο βασικών προσεγγίσεων αυτής: της Αισθητικής και της Πραξιακής. Στο παρόν άρθρο, θα παρουσιαστούν δύο ενδεικτικά σχέδια μαθήματος για τη διδασκαλία του μουσικού Κανόνα στην Α' γυμνασίου σύμφωνα με το φιλοσοφικό πλαίσιο και τις κατευθυντήριες γραμμές της κάθε μίας φιλοσοφικής προσέγγισης από τις παραπάνω, καταδεικνύοντας πρακτικά την επίδραση που ασκεί η εκάστοτε φιλοσοφία της Μουσικής Εκπαίδευσης στον σχεδιασμό ενός σχολικού μαθήματος μουσικής. Η παρούσα εργασία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του μαθήματος Φιλοσοφικά και Κοινωνιολογικά Ζητήματα της Μουσικής Εκπαίδευσης του ΠΜΣ Επιστήμες Αγωγής-Μουσική Παιδαγωγική του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
Βασιλική Αϊντζή, Σχέδιο μαθήματος μουσικής με θέμα: «Νους υγιής εν σώματι υγιεί» Προαγωγή της σωματικής, συναισθηματικής και κοινωνικής υγείας μέσα από τη Μουσική (σσ. 29-42)
Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο που παρουσιάζει έξαρση τις τελευταίες δεκαετίες, επιφέροντας καταστροφικές συνέπειες σε αυτούς που τον βιώνουν (τόσο σε σωματικό, όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο). Μέσα από τις συγκεκριμένες διδασκαλίες γίνεται μια προσπάθεια εκτός από την εισήγηση των επιδιωκόμενων μουσικών δεξιοτήτων να ενισχυθούν η αυτοεκτίμηση, η ενσυναίσθηση, η κοινωνικοποίηση και η συνεργατικότητα των μαθητών, δεξιότητες «κλειδιά» για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Μάλιστα, το συγκεκριμένο αντικείμενο προσφέρεται για διαθεματική διδασκαλία με τα περισσότερα διδακτικά αντικείμενα του Δημοτικού Σχολείου.
Μαρία Ντούρου, Το «Μοτέτο των Περσικών Πολέμων»: μια διαφορετική πρόταση διδασκαλίας και εμπέδωσης του μαθήματος της ιστορίας για μικρούς και μεγάλους μαθητές (σσ. 43-60)
Το «Μοτέτο των Περσικών Πολέμων»: μια διαφορετική πρόταση διδασκαλίας και εμπέδωσης του μαθήματος της ιστορίας για μικρούς και μεγάλους μαθητές Μαρία Ντούρου Το «Μοτέτο των Περσικών Πολέμων» είναι μία διαθεματική μουσικοπαιδαγωγική δραστηριότητα, η οποία δημιουργήθηκε με την προσδοκία η χορωδιακή πράξη και γενικά το ομαδικό τραγούδι να ενταχτούν στην εκπαιδευτική διαδικασία και να διευκολύνουν τους μαθητές να εμπεδώσουν και να επαναπροσεγγίσουν γνωστικά αντικείμενα, τα οποία τους δυσκολεύουν ή δεν τους κινούν το ενδιαφέρον. Είναι αποδεκτό ότι η απομνημόνευση των ιστορικών γεγονότων είναι κουραστική και συνάμα αναποτελεσματική αφού κατά κανόνα μετά από λίγο χρονικό διάστημα η πλειοψηφία των μαθητών δεν θυμάται ούτε καν τα κύρια σημεία της ύλης του εκάστοτε μαθήματος. Όταν όμως τα ιστορικά γεγονότα μελοποιούνται και αποκτούν ρυθμό και ρίμα γίνονται εύκολα κτήμα των μαθητών. Έτσι, μετά το τέλος της διδακτικής ώρας βγαίνουν συχνά από την τάξη σιγοτραγουδώντας ασυναίσθητα τα κατορθώματα του Λεωνίδα κατά τη μάχη των Θερμοπυλών, την παροιμιώδη νίκη των Αθηναίων στο Μαραθώνα, την οριστική αποχώρηση των Περσών μετά την ήττα τους στις Πλαταιές και άλλα, ας μας επιτραπεί ο όρος, «στιγμιότυπα» από τους Περσικούς Πολέμους. Το εν λόγω κεφάλαιο της ιστορίας διδάσκεται στη Δ΄ Δημοτικού και στην Α΄ Γυμνασίου. Ο μουσικοπαιδαγωγός μπορεί να διδάξει το Μοτέτο και στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση χρησιμοποιώντας κάθε φορά κατά βούληση όλα ή κάποια από τα εξελικτικά στάδια που δομούν τη δραστηριότητα σύμφωνα πάντα με τις ανάγκες, τις ιδιαιτερότητες και τις ικανότητες του τμήματος. Για αυτό η διάρκεια διεξαγωγής της διδασκαλίας του Μοτέτου ποικίλει. Η σύνθεση του Μοτέτου έχει γίνει με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να μπορούν να συμμετάσχουν όλοι ανεξαιρέτως οι μαθητές ακόμα και αυτοί που αντιμετωπίζουν ζητήματα παραφωνίας. Παράλληλα, το «Μοτέτο των Περσικών Πολέμων» μπορεί να είναι και ένα τραγούδι που θα ερμηνευτεί από τη χορωδία του σχολείου ή από οποιαδήποτε χορωδία (παίδων ή εφήβων) είτε ως άσκηση κατάλληλη για την επίτευξη της ανεξαρτησίας και ταυτόχρονα της συνύπαρξης των φωνών, είτε ως τραγούδι ενταγμένο στο πρόγραμμα μίας συναυλίας, είτε ως πολύτεχνο δρώμενο.
8ο Συνέδριο της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση: Μουσική Εκπαίδευση και Κοινωνία: νέες προκλήσεις, νέοι προσανατολισμοί (Θεσσαλονίκη, 23-25 Νοεμβρίου 2018) (σσ. 61-62)
Εκδόσεις Ε.Ε.Μ.Ε. (σσ. 63-64)
Το παρόν τεύχος διανεμήθηκε ΔΩΡΕΑΝ σε όλα τα μέλη της Ε.Ε.Μ.Ε. που ήταν οικονομικά τακτοποιημένα για το 2017 ή/και για το 2018. Εάν ήσασταν οικονομικά τακτοποιημένο μέλος το 2017 ή/και το 2018 και δεν λάβατε το τεύχος, ή εάν επιθυμείτε να το αγοράσετε (τιμή: 10 ευρώ), παρακαλούμε επικοινωνήστε με τη γραμματεία της Ε.Ε.Μ.Ε. στο email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..
Τεύχος 26 - 2016
Παναγιώτα Παπαγεωργίου, Ενεργητική μουσική μάθηση μέσα από εμπειρίες με τις Μουσικές του Κόσμου -“Canoe Song”: Ένα παραδοσιακό τραγούδι από τον Καναδά (σσ. 7-19)
Οι Μουσικές του Κόσμου με την πρωτοτυπία και τη διαφορετικότητά τους αποτελούν ένα μουσικό υλικό που προκαλεί το ενδιαφέρον των μαθητών και αυξάνει τη συμμετοχή τους στο μάθημα. Μέσα από τις μουσικές αυτές οι μαθητές μπορούν να διδαχθούν σημαντικές μουσικές έννοιες, ενώ παράλληλα συνειδητοποιούν την πολυπολιτισμικότητα του κόσμου αλλά και της ίδιας της μουσικής. Στο παρόν σχέδιο μαθήματος οι μαθητές μαθαίνουν ένα παραδοσιακό τραγούδι του Καναδά, συμμετέχουν ενεργά στις μουσικές διαδικασίες μέσα από το τραγούδι, την κίνηση, το παίξιμο μουσικών οργάνων και τη δημιουργία, συναντούν με βιωματικό τρόπο τις μουσικές έννοιες της συγκοπής, του ostinato και του κανόνα, αλλά και ψυχαγωγούνται.
Γεωργία Μαρία Τσερπέ, Διδακτικές προτάσεις ομάδας εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας για το μάθημα της μουσικής στην Α΄ Γυμνασίου γενικού σχολείου (σσ. 20-25)
Θέμα της εισήγησης αυτής είναι ο σκοπός, οι στόχοι, η μεθοδολογία και το θεωρητικό υπόβαθρο των διδακτικών προτάσεων για το μάθημα της μουσικής στην Α΄ τάξη γενικού γυμνασίου που εκπονήθηκαν από τις καθηγήτριες Μαρία Πατιώ και Σοφία Ταρσένη. Οι προτάσεις αυτές σχεδιάστηκαν στο πλαίσιο μιας ομάδας δεκαέξι εκπαιδευτικών της δευτεροβάθμιας η οποία εργάστηκε με σκοπό τη διατύπωση προτάσεων για την αναβάθμιση της διδακτικής πράξης, την ποιοτικότερη διδασκαλία του μαθήματος της μουσικής και την αναφορά όλων των εκπαιδευτικών σε μία κοινή βάση. Με τα φύλλα εργασίας και με τα ακουστικά παραδείγματα τα οποία προέρχονται από το ευρύ πεδίο της έντεχνης και δημοφιλούς μουσικής, οι μαθητές λαμβάνουν μέρος ενεργά στη διαδικασία της μάθησης, εκφράζουν τις απόψεις τους και αναπτύσσουν αισθητική κρίση. Στο τέλος της Α΄ γυμνασίου ο μαθητής θα έχει γνωρίσει βασικά στοιχεία της μουσικής δομής, θα έχει γνωρίσει τη διαθεματική φύση της μουσικής και θα έχει ακόμη εξοικειωθεί με την περιγραφή μουσική.
Μαρία Πατιώ, H διμερής μορφή στη μουσική (σσ. 26-27)
Το σχέδιο μαθήματος παρουσιάζει μια πρόταση για τη διδασκαλία της διμερούς μορφής και απευθύνεται στους/στις μαθητές/τριες της Α΄ Γυμνασίου. Εντάσσεται στο πλαίσιο της διδασκαλίας της ενότητας με τίτλο «Α-Β στη σειρά» και ανταποκρίνεται στο ζητούμενο οι μαθητές/τριες να εξοικειωθούν με τη διμερή μορφή μέσα από το τραγούδι «Δέκα παλικάρια» του Μάνου Λοΐζου.
Μαρία Πατιώ, Μικτά μέτρα (σσ. 28-29)
Το διαθεματικό αυτό σχέδιο μαθήματος εμπλέκει τα μαθήματα της Μουσικής και της Φυσικής Αγωγής και απευθύνεται στους/στις μαθητές/τριες της Α΄ Γυμνασίου. Εντάσσεται στο πλαίσιο της διδασκαλίας της ενότητας με τίτλο «Χορεύω με τη μουσική-χορεύω ελληνικά» και ανταποκρίνεται στο ζητούμενο οι μαθητές/τριες να έρθουν σε δημιουργική επαφή με τα μικτά μέτρα, καθώς και να συνδέσουν τη μουσική με τον χορό.
Μαρία Πατιώ, Μουσική και ευρωπαϊκός χορός: βαλς. Διαθεματικό σχέδιο μαθήματος (σσ. 30-32)
Το διαθεματικό αυτό σχέδιο μαθήματος εμπλέκει τα μαθήματα της Μουσικής, των Εικαστικών και της Φυσικής Αγωγής και απευθύνεται στους/στις μαθητές/τριες της Α΄ Γυμνασίου. Εντάσσεται στο πλαίσιο της διδασκαλίας της ενότητας με τίτλο «Χορεύω ευρωπαϊκά-βαλς» και ανταποκρίνεται στο ζητούμενο οι μαθητές/τριες να έρθουν σε δημιουργική επαφή με το βαλς, να συνδέσουν τη μουσική με τον χορό, να γνωρίσουν τα χαρακτηριστικά της εποχής του 19ου αιώνα, να εξοικειωθούν με τα ήθη και τις συνήθειες της εποχής (εθιμοτυπία, ενδυμασία, χοροί κλπ.), να κατανοήσουν τη διαχρονικότητα του βαλς, να αναγνωρίζουν ακουστικά και οπτικά το τριμερές μέτρο, να μάθουν τα βήματα του βαλς.
Σοφία Ταρσένη, Ανεβαίνοντας 7 Μεγάλα και μικρά σκαλιά (σσ. 33-42)
Η παρουσίαση αυτή περιλαμ βάνει μία διδακτική πρόταση για τη διδασκαλία της Ντο μείζονoς κλίμακας στους μαθητές της Α΄ γυμνασίου. Μέσα από τις δραστηριότητες οι μαθητές καλούνται να εξοικειωθούν με τις έννοιες του «Τόνου» και του «Ημιτονίου» ως «Μεγάλα και μικρά σκαλιά» στη Ντο μείζονα κλίμακα ενώ δίνεται έμφαση στη σωστή απόδοση του τέμπο (tempo), καθώς οι μαθητές αποδίδουν γνωστά μουσικά παραδείγματα σε διαφορετικά tempi. Γίνεται αναφορά σε συνθέτες, έργα των οποίων οι μαθητές γνωρίζουν μέσα από ακροάσεις και δραστηριότητες. Παράλληλα, επιδιώκοντας μία ευρύτερη καλλιέργεια του μουσικού αισθητηρίου των μαθητών γίνεται αναφορά στις κλίμακες διαφορετικών μουσικών πολιτισμών, οι οποίες καθορίζουν το ύφος του μουσικού τους φολκλόρ. Οι μαθητές θα γνωρίσουν ακόμη μέσα από επιλεγμένες δραστηριότητες το μιούζικαλ ως είδος μουσικής σύνθεσης, την έννοια του τέμπο και τους συνθέτες Κ. Σαιν-Σανς και Ζ. Όφενμπαχ. Άξονας υπήρξε το Βιβλίο Μουσικής της Α΄ Γυμνασίου και συγκεκριμένα η Β΄ Ενότητα «Υφαίνω Μουσική, Ανεβαίνω τη σκάλα» (σσ. 46-50).
Αγαθή Πάνκου, Μια βόλτα στη μουσική μέσα από την καθημερινότητα μας: Δημιουργώντας αυτοσχέδια μουσικά όργανα από ανακυκλώσιμα υλικά της καθημερινότητας μας (σσ. 43-58)
Ως εκπαιδευτικοί μέσα από τον προβληματισμό για το πώς μπορούμε να βελτιώσουμε τη μάθηση, ποιες πρακτικές χρειάζεται ν΄ αλλάξουμε ως σύλλογος διδασκόντων για ν΄ αλλάξει η κουλτούρα μάθησης στο σχολείο και να γίνουν ίσως πιο ευχάριστα κάποια μαθήματα, θεωρήσαμε πως η συστηματική προσπάθεια και η συνεργασία εκπαιδευτικών-μαθητών σε ένα διαθεματικό πλαίσιο μάθησης προσθέτοντας και τη βιωματική εμπειρία των μαθητών (Καπετανίδου, 2006) ήταν η καλύτερη απάντηση. Στην παρούσα εργασία έγινε μια προσέγγιση οργάνωσης επιστημονικού θεωρητικού υπόβαθρου για τα αυτοσχέδια μουσικά όργανα ώστε να κατασκευαστούν από ομάδα μαθητών του Μουσικού Σχολείου Δράμας, να παρουσιαστούν σε αίθουσα-μουσείο του Σχολείου αλλά και να χρησιμοποιηθούν σε μια ορχήστρα. Μπορούν τα ποτήρια, τα κουτάλια και οι κουβάδες του σπιτιού μας να μπουν στο Μουσικό Σχολείο Δράμας και να δημιουργήσουν μουσική; Δεν είναι μια ερώτηση εντυπωσιασμού! Η απάντηση που δόθηκε, σχετίζεται με την αξιοποίηση των σύγχρονων αντιλήψεων για την έννοια της «άτυπης μουσικής εκπαίδευσης» σε τυπικά περιβάλλοντα και της μουσειοπαιδαγωγικής.
Το παρόν τεύχος διανεμήθηκε ΔΩΡΕΑΝ σε όλα τα μέλη της Ε.Ε.Μ.Ε. που ήταν οικονομικά τακτοποιημένα για το 2016. Εάν ήσασταν οικονομικά τακτοποιημένο μέλος το 2016 και δεν λάβατε το τεύχος, ή εάν επιθυμείτε να το αγοράσετε (τιμή: 10 ευρώ), παρακαλούμε επικοινωνήστε με τη γραμματεία της Ε.Ε.Μ.Ε. στο email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..
Μουσική Εκπαίδευση, τ. 25, 2015
Ευγενία Καρούμπαλη, Τα νεοδημοτικά τραγούδια στη σχολική γιορτή της 28ης Οκτωβρίου (σσ. 7-12)
Τα τραγούδια που χρησιμοποιούνται στις εορταστικές εκδηλώσεις οι οποίες γίνονται στα πλαίσια της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι περιορισμένα και ανακυκλούμενα. Στην εισήγηση αυτή προτείνεται η χρήση νεοδημοτικών τραγουδιών, που γράφτηκαν κατά τη δεκαετία του 1940, στη σχολική γιορτή της 28ης Οκτωβρίου, προκειμένου να εμπλουτιστεί το ρεπερτόριο που χρησιμοποιείται στην εν λόγω σχολική γιορτή.
Μαρία Δημητρακοπούλου, Συνταγή με βάση το κύτταρο: Διαθεματική πρόταση (σσ. 13-16)
Το σχέδιο μαθήματος με τίτλο «Συνταγή με βάση το κύτταρο», ασχολείται με τη διαθεματική προσέγγιση της έννοιας του κυττάρου, μέσα από την οπτική του μαθήματος της βιολογίας και της μουσικής. Οι μαθητές της Γ’ Γυμνασίου χρησιμοποιούν κατακτημένες γνώσεις και έννοιες πάνω στη βιολογία, από την ύλη της Α’ και Γ’ Γυμνασίου. Επίσης, χρησιμοποιούν έννοιες των μαθηματικών που έχουν διδαχθεί. Με βάση αυτές τις γνώσεις, προσεγγίζουν την έννοια της μινιμαλιστικής δημιουργίας στη μουσική. Το κύτταρο, αποτελώντας την πρωταρχική μουσική ιδέα του συνθέτη, μεταμορφώνεται όπως το κύτταρο σε ένα ζωντανό οργανισμό και χρησιμοποιώντας μαθηματικές πράξεις ολοκληρώνεται η δημιουργία του έργου. Η διδακτική πρόταση ολοκληρώνεται με την ηχογράφηση και αξιολόγηση της δημιουργίας των μαθητών.
Κατερίνα Κουθούρη & Έρρικα Θωμαΐδου, Ανακαλύπτω τον κόσμο με μουσική: Πρόγραμμα αισθητηριακών δραστηριοτήτων για βρέφη έως 12 μηνών (σσ. 17-26)
Στο παρακάτω άρθρο θα παρουσιάσουμε το πρόγραμμα «Ανακαλύπτω τον κόσμο με μουσική» το οποίο απευθύνεται σε βρέφη ηλικίας έως 12 μηνών. Σκοπός του προγράμματος είναι η ψυχοσωματική ανάπτυξη των βρεφών με κύριο εργαλείο μάθησης την μουσική. Οι δραστηριότητες είναι επενδυμένες με μουσική η οποία έχει ρόλο άλλοτε ενεργητικό και άλλοτε παθητικό. Η ενεργή συμμετοχή ενός σταθερού οικείου προσώπου του βρέφους έχει ως στόχο την ενίσχυση της επικοινωνίας, την ανάπτυξη του ασφαλούς δεσμού αλλά και την δημιουργία μουσικών εμπειριών και πειραματισμών. Στη δημιουργία των δραστηριοτήτων δόθηκε μεγάλη βαρύτητα στα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά του πρώτου χρόνου της ζωής των βρεφών τα οποία παρουσιάζονται μέσα στο άρθρο.
Ξανθίπη Αναστασιάδου & Μαρία Τσαλίκη, “ΦΙΛΟΙ: ΕΓΩ ΚΙ ΕΣΥ ΜΑΖΙ”: Ένα Project βασισμένο στο Μουσικό Βίντεο (σσ. 27-32)
Σκοπός της παρακάτω πρότασης διδασκαλίας είναι να δομηθεί ένα ολοκληρωμένο πλάνο μαθημάτων το οποίο θα προσφέρει στους μαθητές της ΣΤ’ δημοτικού τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με το μουσικό βίντεο, να αναπτύξουν προβληματισμό γύρω από τη χρήση του, να το συνδέσουν με την καθημερινή ζωή τους και με αφορμή το βίντεο να διευρύνουν τη δημιουργικότητά τους μέσα από στοχευμένες δραστηριότητες και να γνωρίσουν την εξέλιξη της μουσικής από το gospel ως την σημερινή pop. Επίσης, προσφέρει δυνατότητες για κοινωνική και συναισθηματική μάθηση, πολύτεχνες δραστηριότητες και καλλιέργεια μουσικών δεξιοτήτων. Το project έχει προτεινόμενη διάρκεια από 3-5 μήνες. Οι βάσεις αυτής της πρότασης τέθηκαν στα πλαίσια των μαθημάτων μεταπτυχιακού προγράμματος που ασχολείται με τη διδακτική της μουσικής (υπ. Μαίη Κοκκίδου).
Βασιλική Ψύρρα, Γνωριμία με τη μουσική και κίνηση στην τρίτη ηλικία (σσ. 33-40)
Οι σύγχρονες μουσικοπαιδαγωγικές μέθοδοι προσανατολίζονται τα τελευταία χρόνια σε μια καινούρια, για τη μουσική εκπαίδευση, ηλικιακή ομάδα, την τρίτη ηλικία. Άνθρωποι όλων των ηλικιών μπορούν με το σώμα τους, με τη φωνή τους και με μουσικά όργανα (κυρίως κρουστά) να μάθουν να παίζουν μουσική, ανεξάρτητα με το αν έχουν ήδη ή όχι κάποια μουσική γνώση ή εμπειρία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η κίνηση παίζει ίσως τον σημαντικότερο ρόλο: Ενισχύει την ακουστική ικανότητα, συνδέει διαφορετικά και άγνωστα στον συμμετέχοντα μουσικά στοιχεία και είδη και τα μετατρέπει σε κάτι οικείο, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνει την ποιότητα ζωής σε αισθητικό, πνευματικό και σωματικό επίπεδο.
Μαρία Τσαλίκη, Μουσική και ζωγραφική για μια ολιστική προσέγγιση της εκπαίδευσης (σσ. 41-46)
Η μουσική και η ζωγραφική μοιράζονται πολλά δομικά και άλλα στοιχεία. Η ζωγραφική ως τέχνη στο μάθημα της μουσικής μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση μουσικών εννοιών και δομικών στοιχείων λόγω του οπτικού ερεθίσματος που προσφέρει αλλά και να λειτουργήσει ως εργαλείο και πηγή έμπνευσης στη σχολική τάξη. Ακολουθεί ένα project βασισμένο στον πίνακα “Automat” του Αμερικανού ζωγράφου Edward Hopper. Το διδακτικό σενάριο αφορά σε παιδιά 10-13 ετών, στη σχολική τάξη. Δημιουργήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος “Εκπαίδευση Εκπαιδευτικών” του ΠΜΣ Μουσικές Τέχνες στο Τ.Μ.Ε.Τ του ΠΑ.ΜΑΚ υπό την επίβλεψη της κας Μαίης Κοκκίδου.
Κορίνα Βασιλείου, Γνωρίζω τον Σόλωνα Μιχαηλίδη, Σχέδιο μαθήματος για να γνωρίσουν τα παιδιά τον Κύπριο μουσουργό Σόλωνα Μιχαηλίδη (σσ. 47-55)
Σχέδιο μαθήματος για να γνωρίσουν τα παιδιά το έργο του Κύπριου μουσικοσυνθέτη Σόλωνα Μιχαηλίδη. Περιλαμβάνει διδασκαλία Κυπριακού Δημοτικού τραγουδιού. Το μάθημα είναι εμπνευσμένο από εκπαιδευτικό πρόγραμμα που σχεδιάστηκε και υλοποιείται τα τελευταία χρόνια στο Δημοτικό Αρχείο-Μουσείο «Σόλωνα Μιχαηλίδη» στην Κύπρο.
Το περιοδικό Μουσική Εκπαίδευση κυκλοφορεί μία φορά το χρόνο και μοιράζεται ΔΩΡΕΑΝ στα οικονομικά τακτοποιημένα μέλη της Ε.Ε.Μ.Ε. της χρονιάς έκδοσης του κάθε τεύχους του. Εάν είσασταν οικονομικά τακτοποιημένο μέλος της Ε.Ε.Μ.Ε. το 2015 και δεν λάβατε το συγκεκριμένο τεύχος ή εάν επιθυμείτε να το παραγγείλετε (τιμή 10 ευρώ + έξοδα αποστολής) επικοινωνήστε με τη διεύθυνση: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Μουσική Εκπαίδευση, τεύχος 22 (2012)
Μουσική Εκπαίδευση, τ.22, 2012
Περιλήψεις
Νίκος Θεοδωρίδης, Εισαγωγή στα Μουσικά Παραμύθια ή τις Μουσικοκινητικές-Θεατρικές παραστάσεις
Τα παραμύθια, με τη δύναμη που κρύβουν, έχουν γίνει πολλές φορές η αφορμή για την οργάνωση μιας γιορταστικής μουσικής παράστασης με την οποία τα παιδιά της προσχολικής ή σχολικής ηλικίας ολοκληρώνουν ένα ετήσιο πρόγραμμα μουσικής αγωγής στο σχολείο, στο εργαστήρι ή στο ωδείο. Παρουσιάζονται τέσσερεις σημαντικές αποφάσεις που οφείλει να μελετήσει ο/η εκπαιδευτικός για την επιτυχημένη οργάνωση και προετοιμασία μιας μουσικοκινητικής θεατρικής παράστασης με μουσικά παραμύθια (σ.σ. 7-8).
Νίκος Θεοδωρίδης, «Η Ωραία Κοιμωμένη». Ενδεικτικές προτάσεις για το ανέβασμα του παραμυθιού με τη μορφή του μουσικού παραμυθιού
Η πρόταση που ακολουθεί έχει σχεδιαστεί και εφαρμοστεί με τη μορφή Μουσικού Παραμυθιού ή παραμυθοθέατρου για παιδική ορχήστρα, χορωδία και θέατρο με παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας, αλλά και με ομάδες φοιτητών και εκπαιδευτικών. Πρόκειται για μια παράσταση εμπνευσμένη από το ομώνυμο παραμύθι του Περό. Η Ωραία κοιμωμένη, το οποίο πυροδότησε τη δημιουργία του θεατρικού κειμένου, της πρωτότυπης μουσικής και των στίχων καθώς και μια σειρά από καλλιτεχνικές-παιδαγωγικές δραστηριότητες και διαδικασίες (σ.σ. 9-18).
Art Coop, Ο μικρούλης Oνειροφάγος. Πρόταση για τη δημιουργία μιας μουσικοπαιδαγωγικής παράστασης για παιδιά (ηλικίας 7-11)
Στο παρακάτω άρθρο παρουσιάζεται μία πρόταση, για τη δημιουργία μιας μουσικοπαιδαγωγικής παράστασης για παιδιά δημοτικού (ηλικίας 7-11 χρονών), βασισμένη στο παραμύθι «Ο μικρούλης Ονειροφάγος» του Michael Ende (Εκδόσεις Πατάκης). Η πρόταση απευθύνεται σε μουσικούς, εκπαιδευτικούς ή και μουσικοπαιδαγωγικές ομάδες που επιθυμούν να παρουσιάσουν μια βιωματική, διαδραστική παράσταση για παιδιά (σ.σ. 19-26).
Σοφία Αγγελίδου, «Το γιασεμί, η ροδιά και η χαρουπιά»
«Το γιασεμί, η ροδιά και η χαρουπιά» είναι ένα λαϊκό παραμύθι των Μικρασιατών Ελλήνων από την Ν. Αλικαρνασσό της Κρήτης που περιλαμβάνεται στο Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων Α’ και Β’ Δημοτικού (σ.σ. 80-83) και διδάσκεται στην Β΄ δημοτικού. Στο άρθρο παρουσιάζονται οι στίχοι και η μουσική που συνέθεσαν οι μαθητές της Β’ τάξης του Δημοτικού Σχολείου Μούδρου την άνοιξη του 2010, με σκοπό να παρουσιάσουν το εν λόγω παραμύθι ως θεατρικό με μουσική, στο τέλος της σχολικής χρονιάς (σ.σ. 27-34).
Δέσποινα Καλανταρίδου, «Τα Ανθρωπάκια με τα Κόκκινα» των Αυγούστου Κόπις και Εύας Τάρλετ (εκδ. Άμμος)
Το κείμενο που ακολουθεί παρουσιάζει μία πρόταση για μουσική παράσταση βασισμένη στο παραμύθι των Αυγούστου Κόπις και Εύας Τάρλετ, «Τα Ανθρωπάκια με τα Κόκκινα». Στην παράσταση χησιμοποιήθηκαν γνωστές μελωδίες που έμαθαν τα παιδιά κατά τη διάρκεια του μαθήματος της μουσικής προπαιδείας (σ.σ. 35-43).
Παντελής Ιωακειμίδης & Αναστασία Σταυρουλάκη, Ας παίξουμε με παραμύθια: ένα εκπαιδευτικό σενάριο με δράσεις Θεατρικής και Μουσικής Αγωγής
Στην εν λόγω μελέτη επιχειρείται ο σχεδιασμός ενός συνόλου δράσεων με τη συνδρομή των τεχνικών της δραματικής-μουσικής έκφρασης, που θα καλλιεργούν δεσμούς αλληλεγγύης μεταξύ των συμμετεχόντων. Το θέμα μα εντάσσεται στο γνωστικό αντικείμενο «Γλώσσα Β΄ Δημοτικού», αλλά η επεξεργασία του περιλαμβάνει και άλλες γνωστικές περιοχές του Προγράμματος Σπουδών, όπως: Θεατρική Αγωγή, Μουσική Αγωγή Εικαστικά, μελέτη Περιβάλλοντος, Ευέλικτη Ζώνη κ.ά. Το σενάριο αυτό απευθύνεται σε μαθητές Β΄ Δημοτικού (7-8 ετών) και συνδέει το παραμύθι διαθεματικά με άλλα γνωστικά αντικείμενα του Α.Π.Σ. του δημοτικού σχολείου Συγχρόνως αυτό υποστηρίζει τη μαθησιακή διαδικασία με την παιδαγωγική αξιοποίηση των διαφόρων μορφών δραματικής και μουσικής έκφρασης στο σχολείο. Η διαθεματική προσέγγιση της γνώσης είναι απολύτως συμβατή με το Δ.Ε.Π.Π.Σ. και Α.Π.Σ. του δημοτικού, άποψη που υποστηρίζεται θεωρητικά και ερευνητικά από την Ψυχολογία (βλ. Piaget-στάδια ανάπτυξης, Vygotsky-ζώνη επικείμενης ανάπτυξη, Bruner-ανακαλυπτική μάθηση, Gardner- πολλαπλοί τύποι νοημοσύνης), την Παιδαγωγική (Dewey, Kilpatrick) και την Κοινωνιολογία (κοινωνικοποίηση κ.α.) (σ.σ. 44-58).
Το περιοδικό Μουσική Εκπαίδευση κυκλοφορεί μια φορά το χρόνο και μοιράζεται ΔΩΡΕΑΝ στα οικονομικά τακτοποιημένα μέλη της Ε.Ε.Μ.Ε. της χρονιάς έκδοσης του κάθε τεύχους του. Εάν είσασταν μέλος της Ε.Ε.Μ.Ε. το 2012 και δεν λάβατε το συγκεκριμένο τεύχος ή εάν επιθυμείτε να το παραγγείλετε (τιμή 10 ευρώ + έξοδα αποστολής) επικοινωνήστε με τη διεύθυνση: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Περιλήψεις:
Μαίη Κοκκίδου
Project: «Και ένα, και δύο, και τρία, και ... πολλά έγχορδα»
Ο άξονας της οργανογνωσίας περιλαμβάνεται σε όλα τα προγράμματα σπουδών μουσικής. Πέρα από την αξία του σε γνωστικό επίπεδο παίζει σημαντικό ρόλο στην εμπειρική επαφή των μαθητών/μαθητριών με τη μουσική και στην απόφασή τους να σπουδάσουν κάποιο μουσικό όργανο σε ένα εξειδικευμένο μουσικό ίδρυμα. Στο προτεινόμενο εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρατίθεται μία σειρά δράσεων, σε μία ιεραρχική βάση, που αφορά στα έγχορδα όργανα ενώ η δομή του μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για να σχεδιάσουν οι εκπαιδευτικοί μουσικής ανάλογα προγράμματα και για άλλες ομάδες μουσικών οργάνων (σ.σ. 7-16).
Μαρία Δημητρακοπούλου
Σχέδιο εργασίας με θέμα την «Εικόνα και τον Ήχο»
Με αφορμή την ενότητα «Εικόνα και Ήχος» του σχολικού εγχειριδίου για τη Μουσική στην Γ’ Γυμνασίου, οι μαθητές της Γ’ τάξης αποφάσισαν ελεύθερα να ασχοληθούν με το θέμα της ενότητας, επιλέγοντας το πεδίο που τους ενδιαφέρει περισσότερο, μέσα από διάφορες οπτικές. Μέσα από μια σειρά δραστηριοτήτων οι μαθητές προσέγγισαν δημιουργικά τις έννοιες της «οπτικοποίησης» του ήχου και της «ηχοποίησης» της εικόνας (σ.σ. 17-21).
Μαριάννα Ροντογιάννη
H διδασκαλία της σύνθεσης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση
Οι δραστηριότητες μουσικής δημιουργίας αποτελούν έναν από τους τρεις άξονες περιεχομένου στο μάθημα της μουσικής, που ισχύουν για όλες τις φάσεις της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται οι λόγοι για τους οποίους πρέπει να αναπτύσσονται δραστηριότητες σύνθεσης στο μάθημα της Μουσικής στην Α/θμια Εκπαίδευση, τα στάδια διδασκαλίας της σύνθεσης και ο ρόλος του εκπαιδευτικού Μουσικής στη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος κατάλληλου για την καλλιέργεια της μουσικής δημιουργικής σκέψης. Το σχέδιο μαθήματος περιλαμβάνει τη διδασκαλία της φόρμας ΑΒΑ μέσω της σύνθεσης στην Δ΄ Τάξη (σ.σ. 22-28).
Ανθούλα Κολιάδη-Τηλιακού
«Το ταξίδι ξεκινά από τις Κυκλάδες…» Μια διαθεματική διδασκαλία στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση με άξονα τη μελοποιημένη ποίηση και το τραγούδι
Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια στροφή σε εναλλακτικές μεθοδολογικές διδακτικές προσεγγίσεις, ειδικότερα μετά την εισαγωγή των Nέων Διαθεματικών Ενιαίων Προγραμμάτων Σπουδών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Μετά τη θεσμοθέτηση της Διαθεματικότητας, καθώς και την εισαγωγή νέων διδακτικών πακέτων για το μάθημα της μουσικής, τόσο ο εκπαιδευτικός της τάξης, όσο και ο μουσικός, έρχονται αντιμέτωποι με νέες προκλήσεις και ένα πλούσιο υλικό στα χέρια τους. Τίθεται το ερώτημα για το πώς μπορούν να σχεδιαστούν διαθεματικές δράσεις στα πλαίσια της καθημερινής σχολικής τάξης, καθώς και το πώς μπορεί να επιτευχθεί μια δημιουργική συνεργασία μεταξύ των δύο εκπαιδευτικών, με στόχο την εκμάθηση μουσικών, γλωσσικών, μαθηματικών και άλλων ποικίλων εννοιών. Στην εργασία αυτή αρχικά διατυπώνονται κάποιες βασικές αρχές της διαθεματικής προσέγγισης και στη συνέχεια, με αφορμή ένα τραγούδι και σε πρακτικό επίπεδο, “ξετυλίγεται” βήμα προς βήμα μια ολόκληρη διαθεματική δράση, η οποία εμπλέκεται σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα που διδάσκονται στη Γ΄ τάξη του Δημοτικού Σχολείου(σ.σ. 29-48).
Ξένια Θεοδωρίδου
Αναπνοή, σώμα, έκφραση κατά την ερμηνεία στο πιάνο (Β΄ μέρος)
Σε συνέχεια της προηγούμενης ιστορικής επισκόπησης σχετικά με τη σημασία που αποδιδόταν και, δικαιολογημένα, εξακολουθεί να αποδί-δεται στην αναπνοή από θεωρητικούς, συνθέτες και παιδαγωγούς και τα παραδείγματα σχετικά με τη μουσική της λειτουργία, θα παρουσιαστούν συνοπτικά μερικά βασικά στοιχεία για την ίδια τη νευροφυσιολογική λειτουργία της αναπνοής, η οποία είναι και η μόνη αυτόνομη νευρολογικά λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού που μπορεί και να συντελείται συνειδητά, σύμφωνα με τη θέλησή μας (Margot Scheufel-Osenberg 2005:25). Συγκεκριμένα, θα αναφερθούν τα όργανα που συμμετέχουν στη λειτουργία αυτή και θα επεξηγηθεί η επιμέρους συμμετοχή τους, επικεντρώνοντας κυρίως σε ό, τι έχει σημασία για έναν πιανίστα ή γενικά εκτελεστή οργάνου, χωρίς εμβάθυνση σε ειδικότερα θέματα που θα ενδιέφεραν π.χ. έναν τραγουδιστή, ενώ στη συνέχεια θα προταθούν ασκήσεις για καλύτερη συνειδητοποίηση και βελτίωση της αναπνευστικής λειτουργίας κατά το παίξιμο (σ.σ. 49-71).
Όλα τα παλαιότερα τεύχη διατίθενται από την Ε.Ε.Μ.Ε. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας στα τηλ. 6939560404 και 2310858658 ή στην φόρμα επικοινωνίας
Περιεχόμενα
1) Δήμητρα Κόνιαρη: "Ένα τραγούδι για «Καλημέρα..."
2) Μαρία Δημητρακοπούλου: Η φόρμα
3) Μαρία Δημητρακοπούλου: Η μουσική στη Χαβάη
4) Ξένια Θεοδωρίδου: Αναπνοή, σώμα, έκφραση κατά την ερμηνεία στο πιάνο
5) Hao Huang: Η στάση του σώματος στους πιανίστες
Περιλήψεις:
1) Δήμητρα Κόνιαρη
Ένα τραγούδι για «Καλημέρα...
Το τραγούδι που ακολουθεί είναι γραμμένο πάνω στη μουσική του κανόνα "Frere Jacques". Οι στίχοι του είναι εμπνευσμένοι από ένα αντίστοιχο τραγούδι "Καλημέρας" που γράφτηκε από τα μέλη της Καλλιτεχνικής-Παιδαγωγικής Ομάδας "Ελάτε να Παίξουμε" και τραγουδήθηκε στην 7η Συνάντηση της Ομάδας (Θέρμη, 23-24 Απριλίου 2005) (σ.σ. 7-8).
2) Μαρία Δημητρακοπούλου
Φόρμα τραγουδιού
Στο παρακάτω σχέδιο μαθήματος παρουσιάζονται βασικά στοιχεία πάνω στην έννοια της φόρμας ενός μουσικού έργου. Ως άσκηση εφαρμογής χρησιμοποιείται το αγαπημένο τραγούδι του κάθε μαθητή-μαθήτριας (σ.σ. 9-10).
3) Μαρία Δημητρακοπούλου
Η μουσική στη Χαβάη
Παρουσιάζονται στοιχεία για τη μουσική της Χαβάης και ένα παραδοσιακό χαβανέζικο τραγούδι. Το τραγούδι αυτό οι μαθητές-μαθήτριες μπορούν να το ερμηνεύσουν με κίνηση, όπως το χορό Χούλα, και να το τραγουδήσουν είτε στα Χαβανέζικα είτε με τους ελληνικούς τίτλους που παρουσιάζονται (σ.σ. 11-14).
4) Ξένια Θεοδωρίδου
Αναπνοή, σώμα, έκφραση κατά την ερμηνεία στο πιάνο
Η διδασκαλία του πιάνου, ειδικότερα η κιναισθητική της πλευρά ως φορέας της μουσικής έκφρασης και προϋπόθεση αισθητής πραγμάτωσης της νοητικής σύλληψης της μουσικής, είναι ένας τομέας της μουσικοπαιδαγωγικής, που προσεγγίζεται ακόμη και από θεωρητικά καταρτισμένους παιδαγωγούς συχνά με πολλές ελλείψεις ή παρερμηνείες, που οφείλονται στην άγνοια θεμελιωδών μεθοδολογικών και ουσιαστικών ζητημάτων σχετικών με αυτήν. Στο άρθρο που ακολουθεί, που για λόγους έκτασης θα δημοσιευθεί σε δύο μέρη και προέκυψε από το υλικό εργαστηρίου που πραγματοποιήθηκε από τη γράφουσα στο 6ο Διεθνές Συνέδριο της Ε.Ε.Μ.Ε (2009), επισημαίνεται, εκκινώντας από τη μουσικοπαιδαγωγική μελέτη «Der musikalische Atem. Atemschulung und Ausdrucksgestaltung in der Musik» (Η μουσική αναπνοή. Εκπαίδευση της αναπνοής και έκφραση στη μουσική) του φαγκοτίστα και μουσικοπαιδαγωγού Wolfgang Rudiger, ο θεμελιώδης ρόλος της αναπνοής ως βάσης όχι μόνο της τεχνικής πλευράς της ερμηνείας, αλλά και κάθε «οργανικής» με την έννοια της συνολικής συμμετοχής, ερμηνευτικής προσέγγισης ανεξαρτήτως αν αφορά φωνητική ή οργανική μουσική. Η σχέση και αλληλεπίδραση της ερμηνείας με την αναπνοή θα εξεταστεί αρχικά από μουσική άποψη, με επιπλέον ιστορική θεμελίωση, και στο δεύτερο μέρος του άρθρου από την άποψη της ιατρικής φυσιολογίας. Με την προϋπόθεση της καλλιέργειας μουσικής αναπνοής κατά τη διδασκαλία θα παρουσιαστεί στη συνέχεια επίσης η «κλασική», αλλά διαχρονικής αξίας μέθοδος εκμάθησης της πιανιστικής τεχνικής της Margit Varro, που προσφέρεται επίσης και για διαθεματική προσέγγιση. Κεντρικό άξονα των μουσικών παραδειγμάτων, που προτείνονται ως εφαρμογές των σχετικών παρατηρήσεων, αποτελούν έργα από την εποχή του μπαρόκ και μετά, τόσο για λόγους που σχετίζονται με το κυρίαρχο ρεπερτόριο που διδάσκεται σήμερα, όσο και για λόγους που αφορούν τη μουσική υφή και το γενικότερο ζητούμενο της «έκφρασης» κατά την ερμηνεία (σ.σ. 15-34).
5) Hao Huang
Η στάση του σώματος στους πιανίστες
(μετάφραση από τα αγγλικά: Κλειώ Παπαδιά)
Ένα από τα πιο προβληματικά ζητήματα της τεχνικής του πιάνου, παρότι δεν έχει αναλυθεί ακόμη σε βάθος, είναι η στάση του σώματος. Πολύ συχνά οι σπουδαστές πιάνου ξοδεύουν ενέργεια και χρόνο σε μη - παραγωγικές κινήσεις του σώματος. Η ακόλουθη εισήγηση ξεκινά με μια σύντομη αναδρομή σε απόψεις και έργα που αναφέρονται στη στάση του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των CPE Bach, Muzio Clementi, Johann Nepomuk Hummel, Ludwig Deppe, Rudolph Mari Breithaupt και Jozsef Gat. Ακολουθεί μια παρουσίαση των βασικών αρχών μιας ορθής, υγιούς στάσης και κατ' επέκταση τρόποι αποφυγής τραυματισμών και εξέλιξης μιας καλής πιανιστικής τεχνικής. Θίγονται επίσης ζητήματα που αφορούν στο ύψος του σκαμπό του πιάνου, την ευθυγράμμιση του κορμού, τη στάση κεφαλιού και αυχένα, τη θέση των ποδιών, των ώμων και του πήχη καθώς και την πλαστικότητα του καρπού. Αναλύονται η τεχνική Alexander και η σημασία της εναλλαγής κίνησης και χαλάρωσης κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης στο πιάνο. Συμπερασματικά, διαπιστώνεται πως μέσα από συνειδητό έλεγχο της στάσης του σώματος ως προς το πιάνο, ο πιανίστας μεταμορφώνεται σταδιακά σε καλλιτέχνη, έτοιμο να δημιουργήσει μουσική (σ.σ. 35-47).
Όλα τα παλαιότερα τεύχη διατίθενται από την Ε.Ε.Μ.Ε. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας στα τηλ. 6939560404 και 2310858658 ή στην φόρμα επικοινωνίας
- Βρίσκεστε εδώ:
-
Αρχική
-
Ενημέρωση
-
Ελληνικό περιεχόμενο
-
Εκδόσεις
- Περιοδικό Μουσική Εκπαίδευση
Please wait...