Μαίη Κοκκίδου: Η αξιολόγηση της μαθησιακής διαδικασίας στη σχολική μουσική εκπαίδευση: μία συγκριτική θεώρηση σύμφωνα με προγράμματα σπουδών μουσικής της Ευρώπης (σ.σ. 5-27)
Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση είναι ένα ισχυρό διδακτικό εργαλείο. Tα τελευταία χρόνια, η αξιολόγηση της μαθησιακής διαδικασίας δεν ταυτίζεται μόνο με την ποσοτικοποίηση των επιτευγμάτων των μαθητών αλλά αποβλέπει στην επανατροφοδότηση των μαθητών αλλά και στην επανατροφοδότηση του εκπαιδευτικού με πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούν στη διδασκαλία-μάθηση και με δυσκολίες, αδυναμίες και ελλείψεις των μαθητών, ώστε να προβεί στις απαραίτητες παρεμβάσεις. Το ζήτημα της αξιολόγησης στη σχολική μουσική εκπαίδευση απασχολεί πολλούς θεωρητικούς, ερευνητές και δασκάλους μουσικής οι οποίοι επικεντρώνουν στο πώς η αξιολόγηση μπορεί να προάγει την ανάπτυξη μίας διαλεκτικής σχέσης μεταξύ του παιδιού και του μουσικού έργου και την ανοιχτότητα και το δια βίου ενδιαφέρον του παιδιού για την τέχνη της μουσικής. Οι σύγχρονες τάσεις, αναφορικά με την αξιολόγηση της μαθησιακής διαδικασίας στο μάθημα της μουσικής εστιάζουν στην ανάπτυξη δεικτών αναφορικά με το τι μπορεί να κάνει ο μαθητής και στην υιοθέτηση της «τεχνικής του χαρτοφύλακα» (portfolio). Επίσης, υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για τη συνολική στάση που διαμορφώνει ο μαθητής απέναντι στα είδη της μουσικής, για την επιθυμία του για έκφραση και δημιουργία μέσα από μουσική, για την εξωτερίκευση των συναισθημάτων του που προκαλούνται από ένα μουσικό ερέθισμα και για την ανάπτυξη πρωτοβουλίας και προθυμίας για συμμετοχή στις μουσικές δραστηριότητες. Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης έρευνας μελετήθηκαν και εξετάστηκαν συγκριτικά οι τρόποι αξιολόγησης της μαθησιακής διαδικασίας για το μάθημα της μουσικής, όπως δηλώνονται ρητά, ή αναδύονται, στα προγράμματα σπουδών για το μάθημα της μουσικής επτά χωρών/περιφερειών της Ευρώπης, με στόχο τη συμβολή στη βαθύτερη κατανόηση πτυχών της εκπαιδευτικής διαδικασίας στο πεδίο της σχολικής μουσικής εκπαίδευσης.
Λελούδα Στάμου, Jere T. Humphreys, Charles R. Schmidt: Η επίδραση προγράμματος ερευνητικής επιμόρφωσης στην ερευνητική αυτo-αντίληψη Ελλήνων εκπαιδευτικών μουσικής (σ.σ. 28-49)
Στόχος της παρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση της επίδρασης ενός επιμορφωτικού προγράμματος ερευνητικής κατάρτισης και διαφόρων άλλων μεταβλητών στην αυτό-αξιολογούμενη γνώση, ικανότητα και ενδιαφέρον για την έρευνα 41 Ελλήνων εκπαιδευτικών της μουσικής (καθηγητών μουσικής σε δημόσια σχολεία, ωδεία και πανεπιστήμια). Το πρόγραμμα επιμόρφωσης αποτελούσε μέρος ευρύτερου ερευνητικού προγράμματος και απαρτίζονταν από τέσσερις σεμιναριακές συναντήσεις συνολικής διάρκειας 16 ωρών, που πραγματοποιήθηκαν μέσα στους χώρους ελληνικού πανεπιστημίου. Τα περιεχόμενα του σεμιναρίου αφορούσαν σε μία θεωρητική κατάρτιση στον χώρο της ποσοτικής επιστημολογικής προσέγγισης στην έρευνα, εισαγωγή και εξοικείωση με βασικές στατιστικές έννοιες και διαδικασίες, με σημαντικά τεστ μουσικής δεκτικότητας (ταλέντου) και τη διαδικασία διεξαγωγής τους, καθώς και εξοικείωση με βασικές αρχές στάθμισης/τυποποίησης ενός τεστ. Η ολοκλήρωση των υποχρεώσεων των συμμετεχόντων περιελάμβανε επίσης ενεργητική συμμετοχή των εκπαιδευτικών στην διεξαγωγή τεστ μουσικής δεκτικότητας στα διδακτικά τους περιβάλλοντα και άμεση συμβολή τους στη συλλογή ερευνητικών στοιχείων για τη στάθμιση των εν λόγω εργαλείων στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι κατά την έναρξη του προγράμματος ερευνητικής επιμόρφωσης το αυτο-αξιολογούμενο ενδιαφέρον και η ικανότητα για έρευνα δεν διέφερε σημαντικά μεταξύ των συμμετεχόντων που είχαν προηγούμενη ερευνητική κατάρτιση και αυτών που δεν είχαν αντίστοιχη εμπειρία. Οι πρώτοι εμφάνιζαν ωστόσο υψηλότερες βαθμολογίες στην αυτο-αξιολογούμενη γνώση επιλεγμένων ερευνητικών εννοιών. Ως προς την επίδραση του προγράμματος επιμόρφωσης, καταδείχθηκε μέσα από ανάλυση διασποράς (ANOVA) μικτού μοντέλου, ότι το πρόγραμμα ήταν αποτελεσματικό στη βελτίωση της αυτο-αξιολογούμενης γνώσης και του ενδιαφέροντος για την έρευνα, και ότι οι συμμετέχοντες με προηγούμενη εκπαίδευση στην έρευνα βελτιώθηκαν περισσότερο από αυτούς που δεν είχαν προηγούμενη εκπαίδευση.
Ανθούλα Κολιάδη-Τηλιακού: Η σχέση της μουσικής αυτοαντίληψης με την αυτοεκτίμηση μαθητών μουσικών γυμνασίων (σ.σ. 50-75)
Η παρούσα μελέτη βασίζεται σε αντιλήψεις για τη σημασία της θετικής αυτοεικόνας στην ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού, καθώς και στην πεποίθηση για τη συμβολή της μουσικής αγωγής στην καλλιέργεια του συναισθηματικού τομέα. Ο γενικός σκοπός της έρευνας είναι η διερεύνηση της σχέσης της μουσικής αγωγής με την αυτοεκτίμηση μαθητών Μουσικών Γυμνασίων. Συγκεκριμένα, διερευνάται το πώς βλέπουν τα ίδια τα παιδιά τις ικανότητές τους γύρω από τη μουσική και πώς αυτή η μουσική τους αυτοαντίληψη σχετίζεται με την αυτοεκτίμησή τους. Πρώτος στόχος της έρευνας είναι η ανάλυση των σχέσεων μεταξύ: α) «Μουσικής Αυτοαντίληψης» και «Γενικής Αυτοεκτίμησης», β) «επιμέρους αυτοαντιλήψεων μουσικών ικανοτήτων» και «γενικής Μουσικής Αυτοαντίληψης» και γ) «Μουσικής Αυτοαντίληψης»-«Γενικής Αυτοεκτίμησης» και «φύλο» των μαθητών Μουσικών Γυμνασίων. Δεύτερος στόχος είναι η μελέτη διαφορών που τυχόν υπάρχουν όσον αφορά τη «Γενική Αυτοεκτίμηση» μεταξύ μαθητών Μουσικών και Γενικών Γυμνασίων. Από την ανάλυση των δεδομένων προέκυψε ότι: α) η μουσική αυτοαντίληψη των μαθητών Μουσικών Γυμνασίων και ορισμένες επιμέρους αυτοαντιλήψεις μουσικών ικανοτήτων που έχουν σχετίζονται θετικά με την αυτοεκτίμησή τους, β) οι μαθητές συνδέουν νοητικά ορισμένες αυτοαντιλήψεις μουσικών ικανοτήτων με τη γενική μουσική τους ικανότητα, γ) τα κορίτσια παρουσιάζουν υψηλότερη μουσική αυτοαντίληψη από τα αγόρια και δ) οι μαθητές που φοιτούν στα Γενικά Γυμνάσια παρουσιάζουν υψηλότερη αυτοεκτίμηση από τους μαθητές των Μουσικών Γυμνασίων. Επισημαίνεται η σημασία της καλλιέργειας υψηλής μουσικής αυτοαντίληψης και η αναγκαιότητα για αναβάθμιση της μουσικής εκπαιδευτικής πράξης για την ανάπτυξη θετικότερης αυτοεικόνας. Τέλος, προτείνονται τρόποι με τους οποίους οι εκπαιδευτικοί της μουσικής μπορούν να καλλιεργήσουν τη μουσική αυτοαντίληψη, τις επιμέρους αυτοαντιλήψεις μουσικών ικανοτήτων και τη γενικότερη αυτοεκτίμηση των μαθητών τους.
Δέσποινα Μπουλντή: Μουσική και συναίσθημα: ερμηνευτικές προσεγγίσεις, στοχασμοί και εφαρμογές (σ.σ. 76-101)
Η παρούσα εργασία διερευνά τη σχέση μεταξύ μουσικής και συναισθημάτων και εξετάζει τις βασικές φιλοσοφικές -και μη- θεωρίες που προσπάθησαν κατά καιρούς να ερμηνεύσουν τη σχέση αυτή. Γίνεται αναφορά τόσο στις θεωρίες που αποσυνδέουν τα συναισθήματα από τη μουσική, όσο και σε εκείνες που υποστηρίζουν την εκφραστική ικανότητά της και θεωρούν τις δύο έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες. Στα πλαίσια της ανάλυσης αυτής, αναδύεται η σπουδαιότητα των συναισθηματικών εμπειριών που προσφέρει η μουσική για την κατανόηση της αισθητικής της αξίας και τέλος, περιγράφεται η πρακτική συμβολή της μουσικής προκειμένου να επιτευχθεί τόσο η αισθητική καλλιέργεια των μαθητών, όσο και η καλλιέργεια και ανάπτυξη των συναισθημάτων τους.
Γιώργος Λυκεσάς, Βασιλική Τυροβολά: Η θέση του παραδοσιακού χορού στα αναλυτικά προγράμματα της δημοτικής εκπαίδευσης και η εφαρμογή του στην πράξη (σ.σ. 102-123)
Ο σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να ερευνηθεί κατά πόσο συμμετέχουν οι μαθητές στο μάθημα του ελληνικού παραδοσιακού χορού στο δημοτικό σχολείο και ποια θέση κατέχει ο παραδοσιακός χορός στα αναλυτικά προγράμματα της σχολικής εκπαίδευσης. Ο στόχος του μαθήματος του ελληνικού παραδοσιακού χορού είναι η συνέχεια της ελληνικής χορευτικής παράδοσης, όπου οι μαθητές του σχολείου θα γίνουν οι φορείς και συνεχιστές της. Η εκπαίδευση δεν πρέπει να είναι μόνο φορέας γνωστικών και πολιτισμικών στοιχείων, αλλά να διαμορφώνει άτομα ευαίσθητα και δημιουργικά στην κοινωνία, τα οποία ταυτόχρονα μαθαίνουν να σέβονται την παράδοση και τον λαϊκό πολιτισμό του τόπου τους. Επίσης να οργανώνει, να πληροφορεί και να διασώζει ένα μεγάλο μέρος της πολιτιστικής τους κληρονομιάς και να λειτουργεί ως χώρος κοινωνικοποίησης και μύησης στις αξίες και συμπεριφορές της κοινωνίας. Το μάθημα του παραδοσιακού χορού είναι πολύ σημαντικό να γίνεται με διεπιστημονική και διαθεματική προσέγγιση, με την αισθητική αγωγή (μουσική - θέατρο - εικαστικά) και την περιβαλλοντική αγωγή, ώστε να μεταφέρει και να μεταδίδει στοιχεία πολιτισμικής παράδοσης και κληρονομιάς, γνώσεις ιστορίας, λαογραφίας και γεωγραφίας, να συνδράμει στην πολιτιστική ταυτότητα και να επιδρά καθοριστικά στο "πολιτιστικό γίγνεσθαι" της κοινωνίας. Θεωρείται επίσης ως ένα βασικό μέσο διατήρησης και μετάδοσης της ιστορίας και της πολιτισμικής ανάπτυξης, ώστε να μάθουν οι μαθητές να εκτιμούν, να σέβονται και να διαφυλάττουν τις ρίζες του παρελθόντος, να αποκτήσουν κοινωνική και πολιτιστική συνείδηση. Ο χορός λοιπόν στην εκπαίδευση θα έπρεπε να έχει την έννοια της συνεχόμενης δημιουργικής και ελεύθερης κινητικής έκφρασης των παιδιών.
Όλα τα παλαιότερα τεύχη διατίθενται από την Ε.Ε.Μ.Ε. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας στα τηλ. 6939560404 και 2310858658 ή στην φόρμα επικοινωνίας
Please wait...