Περιεχόμενα:

1) Ιωάννα Ετμεκτσόγλου, Γεωργία Ζερβού, Λουκία Δροσοπούλου, Χριστίνα Καλλιώδη, Χρήστος Μαϊφόσιης: Η ανάδειξη και κατανόηση της πολιτισμικής διαφορετικότητας εθνικών μειονοτήτων. Μια εθνομουσικολογική προσέγγιση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. (σ.σ. 5-17)

2) Θωμάς Μαρόπουλος: Οι κύκλοι τραγουδιών του Schubert. Μια μουσικοπαιδαγωγική εφαρμογή. (σ.σ. 18-21)

3) ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΟΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ: Η θεραπευτική ιδιότητα της Μουσικής Τόνυ Ευαγγελόπουλου: Η χρήση της νέας τεχνολογίας για την βελτίωση της βαρηκοϊας εκ του θορύβου. (σ.σ. 23-30)

4) Λευκοθέα Καρτασίδου: Θεραπευτική Παιδαγωγική Μουσικοθεραπεία ( H. Goll 1993). Βασικές αρχές μιας ολιστικής και διαλογικής θεώρησης και πρακτικής εφαρμογής της μουσικοθεραπείας σε παιδιά και νέους με βαριά νοητική στέρηση. (σ.σ. 31-42) 

5) Μαγδαληνή Καραγιάννη: Ομάδα Θεραπείας με χρήση μουσικής - τραγουδιών σε ξενώνα χρόνιων ψυχιατρικών ασθενών (Το τραγούδι συναντά τη σιωπή). (σ.σ. 43-51)

6) Πέτρος Θεοδώρου: Ήχος και Σκηνικές τέχνες: Μια αγωγή με θεραπευτικές προεκτάσεις. (σ.σ. 52-60)

Περιλήψεις:

1) Ιωάννα Ετμεκτσόγλου, Γεωργία Ζερβού, Λουκία Δροσοπούλου, Χριστίνα Καλλιώδη, Χρήστος Μαϊφόσιης
Η ανάδειξη και κατανόηση της πολιτισμικής διαφορετικότητας εθνικών μειονοτήτων. Μια εθνομουσικολογική προσέγγιση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Το άρθρο αυτό παρουσιάστηκε σε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης στη διάρκεια του 2ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Ε.Ε.Μ.Ε. τον Ιούνιο του 2000 (βλ. Μουσική Εκπαίδευση τεύχος 7, 2000, σ.σ. 36-38). 

2) Θωμάς Μαρόπουλος
Οι κύκλοι τραγουδιών του Schubert: Μια μουσικοπαιδαγωγική εφαρμογή

Οι κύκλοι τραγουδιών του Franz Schubert πάνω σε στίχους του Ρομαντικού ποιητή Wilhelm Moller, είναι ολοκληρωμένες ιστορίες με μουσικό περιεχόμενο κατάλληλο για διδασκαλία στα Μουσικά μας Σχολεία. Αποτελεί προσωπική εμπειρία του γράφοντος η πειραματική εφαρμογή της διδασκαλίας του Lied - σε ωδειακά τμήματα αλλά και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών - ως οντότητας μουσικών παραγόντων όπως είναι η Αρμονία, η Μουσική Μορφή, η Μελωδία, η «Πιανιστική Συνοδεία», αλλά και βαθύτερα εκφραστικών εννοιών όπως η περιγραφική εικόνα, ο συμβολισμός, η συνολική ατμόσφαιρα ενός περιεχομένου κ.α. Η συνάφεια των παραπάνω στοιχείων και όχι η μεταξύ τους αποστασιοποίηση είναι και ο αποκλειστικός διδακτικός μας στόχος, που τον κάνει εύκολα πραγματοποιήσιμο η θαυμαστή οικονομία των μέσων που διαθέτει το Lied. 

3) Τόνυ Ευαγγελόπουλου
Η χρήση της νέας τεχνολογίας για την βελτίωση της βαρηκοϊας εκ του θορύβου

Η απώλεια ακοής λόγω έκθεσης του αυτιού σε δυνατούς ήχους είναι μια από τις επικρατέστερες μορφές ακουστικής βλάβης που έχει σαν αποτέλεσμα την μακροχρόνια αλλαγή στο κατώφλι της ακοής. Αυτή εμφανίζεται σαν μια συγκεκριμένη απώλεια ακοής στην περιοχή των 3 - 6 kHz του ακουστογράμματος και συσχετίζεται με δυσκολίες στην αντίληψη του λόγου από το άτομο, ιδίως όταν αυτό ευρίσκεται σε περιοχή όπου υπάρχει περιβαλλοντικός θόρυβος. Συσχετίζεται επίσης και με ακουστικές εμβοές (tinnitus). Η απώλεια ακοής λόγω έκθεσης σε θόρυβο έχει ύπουλη ύπαρξη και θεωρείται προοδευτική με την συνεχή έκθεση του αυτιού σε θόρυβο, μη αναστρέψιμη και χωρίς θεραπεία από την στιγμή της έναρξης της.
Η παρούσα έρευνα είναι μια προκαταρκτική διερεύνηση των αποτελεσμάτων από την χρήση της τεχνολογίας της θεραπείας μέσω ηχητικών ερεθισμάτων για την βελτίωση αυτής της απώλειας της ακοής. Διερευνήθηκαν δυο περιστατικά με απώλεια ακοής μετά από έκθεση του αυτιού σε θόρυβο. 
Η θεραπευτική αγωγή μέσω «ηλεκτρονικού αυτιού» είχε σαν αποτέλεσμα την βελτίωση κατά 12 dB και 30 dB αντίστοιχα, κατά μέσον όρο, στο πιο προσβεβλημένο από την έκθεση στο θόρυβο αυτί του ατόμου. Επίσης είχε σαν αποτέλεσμα την βελτίωση της ακοής μέχρι και 45 dB στις περισσότερο πληγείσες συχνότητες στο αυτί του ατόμου. 
Το ηλεκτρονικό αυτί είναι ένα μηχάνημα που στοχεύει στη βελτίωση της ακουστικής επεξεργασίας και ανάλυσης των ήχων. Ο μηχανισμός μέσω του οποίου το ηλεκτρονικό αυτί εκπαιδεύει ηχητικά το αυτί του ατόμου, επιδρά κυρίως στους μύες του μεσαίου αυτιού (μυς της σφύρας και μυς αναβολέα). Η ηχητική εξάσκηση και ηχοθεραπευτική αγωγή αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη προσέγγιση στο να μειώσει την απώλεια ακοής. Οι έρευνες σε αυτό τον τομέα συνεχίζονται με στόχο να επαληθευθεί το ίδιο ερευνητικό πρωτόκολλο, να επιβεβαιωθούν τα ίδια επιθυμητά αποτελέσματα και να διερευνηθούν τα ακουολογικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά των ατόμων με τις μεγαλύτερες πιθανότητες ωφέλειας από την θεραπεία μέσω ήχων.

4) Λευκοθέα Καρτασίδου
Θεραπευτική Παιδαγωγική Μουσικοθεραπεία ( H. Goll 1993): Βασικές αρχές μιας ολιστικής και διαλογικής θεώρησης και πρακτικής εφαρμογής της μουσικοθεραπείας σε παιδιά και νέους με βαριά νοητική στέρηση

Κατά τον H. Goll η μουσικοθεραπεία και η μουσικοπαιδαγωγική είναι στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους, από τη μια γιατί και οι δυο ασχολούνται με τη μουσική και από την άλλη γιατί κάθε άνθρωπος είναι σε θέση να βιώσει με οποιοδήποτε τρόπο τη μουσική. «Η μουσική είναι ένας τομέας, του οποίου το αντικείμενο και το περιεχόμενο - σε αντίθεση με το χώρο των ακαδημαϊκών γνώσεων - μπορεί να βιωθεί χωρίς κανένα εκ των προτέρων προκαθορισμένο σκοπό όσον αφορά τη δομή» (Laufer). Η μουσική συμπεριφορά έχει να κάνει με μουσικοπαιδαγωγικές δραστηριότητες και η μη - μουσική συμπεριφορά με μουσικοθεραπευτικές δραστηριότητες. Μέσα από την πολύχρονη εμπειρία του με παιδιά και νέους με βαριά νοητική στέρηση ο Goll διαμόρφωσε μια μέθοδο την οποία ονόμασε «Θεραπευτική Παιδαγωγική Μουσικοθεραπεία». Στην προσπάθεια του να βρει μια δίοδο επικοινωνίας με τα άτομα με βαριά νοητική στέρηση έδωσε ιδιαίτερη έμφαση: πρώτον στη σχέση θεραπευτή - client και δεύτερον χρησιμοποίησε τη μουσική ως μέσο στην ευρύτερη της σημασία. Η ιδιαίτερη ανάγκη που εντοπίζεται τα τελευταία χρόνια στον ελληνικό χώρο της Ειδικής Παιδαγωγικής, για την εφαρμογή της μουσικής σ' αυτόν, καταστεί αναγκαία τη μελέτη και επεξεργασία των διαφόρων θεωριών που είναι ήδη γνωστές στην Ευρώπη και στην Αμερική, πριν ακολουθήσει η εφαρμογή τους και προσαρμογή τους στα ελληνικά δεδομένα. Παρακάτω θα γίνει μια παρουσίαση της θεωρίας του Goll προκειμένου να προσδιορισθούν εκείνα τα σημεία που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας «κοινής γραμμής» όσον αφορά τη μουσικοθεραπεία και τη μουσική εκπαίδευση στην Ειδική Παιδαγωγική.

5) Μαγδαληνή Καραγιάννη
Ομάδα Θεραπείας με χρήση μουσικής - τραγουδιών σε ξενώνα χρόνιων ψυχιατρικών ασθενών (Το τραγούδι συναντά τη σιωπή)

Υπάρχουν πολλές αναφορές στη βιβλιογραφία σχετικά με τη χρήση της μουσικής σε ομάδες ηλικιωμένων και ειδικότερα ψυχιατρικών ασθενών. Η μουσική ενταγμένη σε ένα θεραπευτικό πλαίσιο μπορεί να διευκολύνει την επικοινωνία και τη συναισθηματική έκφραση μειώνοντας την απομόνωση και την απόσυρση. Επίσης, μπορεί να βοηθήσει στην οργάνωση του λόγου και των γνωστικών λειτουργιών, να βελτιώσει την κινητικότητα, τη διάθεση και την αυτοεκτίμηση. 
Σε αυτή την παρουσίαση περιγράφεται η χρήση μουσικής και τραγουδιών σε ομάδα χρόνιων ψυχιατρικών ασθενών οι οποίοι ζούσαν στο Ψυχιατρείο της Λέρου και εντάχθηκαν σε ξενώνα της εταιρείας ΕΨΥΚΑ στα πλαίσια προγράμματος αποασυλοποίησης. Οι στόχοι ήταν η ψυχαγωγία, η συναισθηματική και σωματική κινητοποίηση τους και η ενσωμάτωση στην ομάδα. Αποφασίσαμε να αρχίσω τραγουδώντας με την κιθάρα μου (δεν υπήρχαν μουσικά όργανα στο χώρο), επιλέγοντας τραγούδια που πιθανό να είναι γνωστά στους περισσότερους και να συνδέονται με γεγονότα, πρόσωπα και εμπειρίες της ζωής τους (λαϊκά, δημοτικά, ρεμπέτικα, κ.λ.π.). Κάθε μέλος της ομάδας συμμετέχει με το δικό του τρόπο που αλλάζει σταδιακά με το πέρασμα του χρόνου (γίνεται σύντομη αναφορά στην πορεία κάθε μέλους). Τα περισσότερα μέλη διατηρούν την προσοχή τους περισσότερη ώρα απ' ότι στις αρχικές συναντήσεις, πολλοί κρατούν το ρυθμό με κίνηση των χεριών ή των ποδιών τους ή λικνίζονται με τη μουσική.
Η μουσική και τα τραγούδια αποτελούν ένα μέσο σύνδεσης μεταξύ μας παρά την ελάχιστη λεκτική επικοινωνία. Ένα χαμόγελο, μια κίνηση του χεριού στο ρυθμό της μουσικής, μια παρατεταμένη βλεμματική επαφή, είναι σημαντικές ενδείξεις κινητοποίησης και ανταπόκρισης για άτομα που έζησαν 30 - 40 χρόνια σε περιβάλλον με ελάχιστα ερεθίσματα και μας ενθαρρύνουν να συνεχίσουμε.

6) Πέτρος Θεοδώρου
Ήχος και Σκηνικές τέχνες: Μια αγωγή με θεραπευτικές προεκτάσεις

Στα τελευταία χρόνια δούλεψα εκπαιδευτικά, με τη μορφή κατάλληλα εκάστοτε διαρθρωμένων εργαστηρίων, με ομάδες ατόμων από τους χώρους της μουσικής, του θεάτρου και του χορού, όπως και με ομάδες ανθρώπων χωρίς καμία καλλιτεχνική ιδιότητα. Συστηματοποιώντας την εμπειρία αυτής της δουλειάς ανέπτυξα σταδιακά μία ιδιότυπη εκπαιδευτική «ύλη» η οποία:
- είναι απολύτως ελαστική στον προγραμματισμό της, 
- επιδέχεται διαρκή ανάπτυξη και προσαρμογή, και, 
- ήδη λειτουργεί κατά πολλούς τρόπους θεραπευτικά.
Η συγκεκριμένη εισήγηση έχει ως στόχο:
- να παρουσιαστεί επιγραμματικά αυτή η δουλειά, 
- να επισημανθούν τα πρώτα συμπεράσματα ως πυρήνες περαιτέρω ανάπτυξης, 
- να κινητοποιήσει το ενδιαφέρον ανθρώπων από τον χώρο της μουσικοθεραπείας. 
Το περιεχόμενο αυτής της «ύλης», προς το παρών, αφορά πέντε ενότητες που συνδιάζονται και υλοποιούνται ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες: 
1) Αφορά τον ήχο (μουσικό ή μη) και τον τρόπο αντιμετώπισης του σε αυτό το υλικό ως βασικό εργαλείο τόσο εννοιολογικά όσο και τεχνικά (σε επίπεδο πράξης). 
2) Γίνονται συστηματικές μουσικές ακροάσεις στις οποίες οι συμμετέχοντες εκπαιδεύονται ως ενεργητικοί αποδέκτες της μουσικής.
3) Ανιχνεύονται θεωρητικά και πρακτικά οι σχέσεις του ήχου με τον λόγο και την κίνηση καθώς και οι διαστάσεις ακι αντιστοιχίες των πεδίων. 
4) Γίνονται ασκήσεις όπου οι συμμετέχοντες καλλιεργούν τη συναισθηματική και συγκινησιακή τους δεκτικότητα, καθώς και τη δυνατότητα να εκφράζονται άμεσα με ήχο και σκηνική δράση, ευαισθητοποιημένοι στην «ενέργεια» που ασκούν και υφίστανται. 
5) Μέσα από τους νόμους που διέπουν τη μουσική κατανοούνται οι βασικοί κανόνες και νόμοι των σκηνικών τεχνών και της «παράστασης», καθώς και οι βασικοί κανόνες της γενικότερης συνθετικής διαδικασίας.

Όλα τα παλαιότερα τεύχη διατίθενται από την Ε.Ε.Μ.Ε. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας στα τηλ. 6939560404 και 2310858658 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.