Περιεχόμενα:
1) Πολύβιος Ανδρούτσος - Νίκος Θεοδωρίδης:Μουσική Ακρόαση και Δημιουργικότητα
2) Δέσποινα Κλωνάρη: Για την ψυχολογία της μουσικής
3)Λιάνα Χαρατσή: Ο ρόλος του δασκάλου και η οργάνωση του μαθήματος στα πρώτα στάδια της διδασκαλίας του πιάνου
5) Roland Persson: Διακεκριμένοι μουσικοί ερμηνευτές στο ρόλο του παιδαγωγού: Η μελέτη μιας περίπτωσης κοινής λογικής διδασκαλίας σε ωδειακό περιβάλλον
5) Hao Huang: Τ ο Μάθημα της Μουσικής Ακρόασης - Προοπτικές διεύρυνσης
Περιλήψεις:
1) Πολύβιος Ανδρούτσος - Νίκος Θεοδωρίδης:
Μουσική Ακρόαση και Δημιουργικότητα
Η Μουσική Αγωγή στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό, όπως καθορίζεται σήμερα από τα αντίστοιχα αναλυτικά προγράμματα προβλέπει συνδυασμό δραστηριοτήτων από όλους τους τομείς: μουσική ακρόαση, κίνηση, τραγούδι, παίξιμο οργάνων, απλή μουσική σημειογραφία και δημιουργία μουσικής ή δημιουργία μέσω της μουσικής δίνουν την ευκαιρία στο δάσκαλο να συνθέσει/οργανώσει ελκυστικά ημερήσια μαθήματα μουσικής, επιλέγοντας ποικίλες δραστηριότητες από κάθε τομέα. Στόχος του παρόντος άρθρου είναι η ανάδειξη της σημαντικής θέσης που καταλαμβάνει ο τομέας της μουσικής ακρόασης και ειδικά η έννοια που προσδίδουμε στον όρο ενεργητική ακρόαση. Επίσης εξετάζονται οι ειδικοί στόχοι και οι κατηγορίες ασκήσεων-παιχνιδιών με τις οποίες επιτυγχάνεται η μακρόχρονη άσκηση των παιδιών, καθώς και τα συνήθη βήματα που ακολουθούνται σε μια ακρόαση μουσικού έργου και τα οποία ολοκληρώνονται με τη δημιουργική έκφραση των παιδιών. Η δημιουργική μουσική ακρόαση, ως μια διαδικασία που δραστηριοποιεί τόσο τις αντιληπτικές ικανότητες όσο και την συναισθηματική ανταπόκριση των παιδιών, διασφαλίζεται με ποικιλία δραστηριοτήτων, οργάνωση συστηματικών ακροάσεων και πολλές ακροάσεις έργων τα οποία επιλέγονται με ορισμένα κριτήρια. Όποια και να είναι η μεθοδολογία τα παιδιά πρέπει να έχουν την ευκαιρία να συγκρίνουν, να αναλύουν, να εξελίσσουν, ακόμα και να αξιολογούν τον τρόπο με τον οποίο βιώνουν τη διαδικασία της μουσικής ακρόασης. Τέλος γίνεται εκτενής αναφορά σε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μουσικής ακρόασης: Ο Πέτρος και ο Λύκος. Ανάμεσα στις πολλές περιπτώσεις έμπνευσης και δημιουργίας που προκάλεσε η σύνθεση του Προκόφιεφ παρουσιάζεται η παράσταση-διασκευή του έργου από το Κρουστόφωνο.
*Το άρθρο βασίστηκε στη διάλεξη που έγινε στο Θέατρο Αυλαία στη Θεσσαλονίκη στις 15/12/1997, στα πλαίσια εκδήλωσης με γενικό τίτλο «Μουσική Ακρόαση και Μουσική Δημιουργία», που διοργανώθηκε από την Ελληνική Ένωση για τη Μουσική Εκπαίδευση και το Εργαστήρι Κρουστών Κρουστόφωνο. Για τις ανάγκες της δημοσίευσης oι εισηγητές έχουν κάνει τις απαραίτητες αλλαγές, προσθήκες, ώστε το κείμενο να πάρει τη μορφή άρθρου.
2) Δέσποινα Κλωνάρη
Για την ψυχολογία της μουσικής
Η Ψυχολογία της Μουσικής αποτελεί μια σύγχρονη επιστήμη. Το άρθρο που ακολουθεί αναφέρεται σε κάποιες βασικές της αρχές και τομείς έρευνας. Κατά την έρευνα της Μουσικής Αντίληψης μελετώνται οι γνωστικές λειτουργίες και οι νόμοι της Θεωρίας Gestalt για την οργάνωση των ερεθισμάτων σε σχέση με τα βασικά ψυχοακουστικά μεγέθη του ήχου, όπως το τονικό ύψος, η ακουστότητα, η χροιά και η διάρκεια-ρυθμός. Η Γνωστική Ψυχολογία της Μουσικής μελετά τη δομή, τις λειτουργίες και τη διαδικασία μάθησης των μουσικών πληροφοριών. Επίσης, γίνεται αναφορά στα συμπεράσματα της Zenatti για την εμφάνιση και εξέλιξη της Μουσικής Αντίληψης στα παιδιά και την επίδραση του πολιτιστικού περιβάλλοντος σε αυτήν
3)Λιάνα Χαρατσή
Ο ρόλος του δασκάλου και η οργάνωση του μαθήματος στα πρώτα στάδια της διδασκαλίας του πιάνου
Ρόλος του δασκάλου δεν είναι μόνο η απλή εκμάθηση στον μαθητή ενός τρόπου ανάγνωσης και εκτέλεσης του μουσικού κειμένου. Είναι, πολύ περισσότερο, μια γενική μύηση στον κόσμο της μουσικής και το να του προσφέρει διαδικαστική γνώση. Με βάση τα παραπάνω, γίνεται αναφορά σε ιδέες για την οργάνωση μαθημάτων πιάνου στα πρώτα, κυρίως, στάδια της διδασκαλίας του.
4) Roland Persson
Διακεκριμένοι μουσικοί ερμηνευτές στο ρόλο του παιδαγωγού: Η μελέτη μιας περίπτωσης κοινής λογικής διδασκαλίας σε ωδειακό περιβάλλον*
Μέρος Β΄ (Μετάφραση: Παναγιώτα Τσόκα)
Το άρθρο αυτό αναφέρει μια ερευνητική μελέτη στην εφαρμοσμένη μουσική διδασκαλία σε επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η μελέτη, η οποία βασίστηκε στην περίπτωση μιας καθηγήτριας πιάνου και εννέα μαθητών της, εστιάζεται στο πώς μια καθηγήτρια μουσικού οργάνου χωρίς τυπική παιδαγωγική κατάρτιση εκπαιδεύει μουσικούς ερμηνευτές, πώς ανταποκρίνονται οι σπουδαστές και ποιές είναι οι επιτυχείς ή ατυχείς παράμετροι σ' αυτό που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως "κοινής λογικής διδασκαλία". Τα δεδομένα συγκεντρώθηκαν μέσα από παρατήρηση των συμμετεχόντων στην έρευνα και με τη χρήση ανεπίσημων συνεντεύξεων και ερωτηματολογίων. Ύστερα από ανάλυση του περιεχομένου των αποτελεσμάτων, τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η διάκριση μεταξύ του ρόλου του καθηγητή μουσικού οργάνου και του ρόλου του έμπειρου μουσικού ερμηνευτή είναι ουσιώδης. Παρά τις καλές προθέσεις της, η καθηγήτρια της οποίας η περίπτωση εξετάζεται, απέτυχε στο να παρέχει μια αποτελεσματική διδακτική στρατηγική. Το άρθρο καταλήγει προτείνοντας δοκιμαστικά κάποιους παιδαγωγικούς στοχασμούς για την εφαρμοσμένη μουσική διδασκαλία, όπως αυτοί προκύπτουν από τη μελέτη της συγκεκριμένης περίπτωσης.
*Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Διεθνούς Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (ISME) International Journal of Music Education, τεύχος 28, Νοέμβριος 1996, σ.σ. 25-36. Μεταφράστηκε και δημοσιεύεται με την άδεια της ISME.
5) Hao Huang
Το Μάθημα της Μουσικής Ακρόασης - Προοπτικές διεύρυνσης*
(Μετάφραση: Ευαγγελία Σίμου)
Η διαπολιτισμική μελέτη της Μουσικής μπορεί να ενταχθεί στα πλαίσια του μαθήματος Μουσικής Ακρόασης με πολλούς συνοπτικούς και περιεκτικούς τρόπους.
Ο όρος Music Appreciation, που χρησιμοποιείται ευρέως σήμερα τόσο στη διδακτική πράξη όσο και στη βιβλιογραφία της αγγλοαμερικάνικης μουσικοπαιδαγωγικής παράδοσης, έχει τις ρίζες του στη μουσικοπαιδαγωγική κίνηση που είναι γνωστή με την ονομασία The Αppreciation Movement (Α' μισό του αιώνα μας, Μ. Βρετανία). Η κίνηση αυτή συνδέθηκε με τα ονόματα των μουσικοπαιδαγωγών S. Μacpherson, E. Read και P. Scholes. Το κυριότερο χαρακτηριστικό αυτού του κινήματος ήταν ότι στόχευε στο να ενθαρρύνει τα παιδιά να μάθουν να ακούνε μουσική - εκτός από αυτήν που τα ίδια εκτελούν - και στη συνέχεια να προχωρούν στην ανάλυσή της. Αυτός ήταν ένας νέος τρόπος καλλιέργειας της ακοής που φυσικά συνδυαζόταν και με τις ανάλογες ασκήσεις, μόνο που τελικά οδήγησε στο να εμποδίζει η συνεχόμενη, επίμονη ανάλυση έργων την αισθητική απόλαυση που προσφέρει η ακρόαση ενός μουσικού έργου. Σήμερα χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει το μάθημα Γενική Μουσική σε τάξεις και περιλαμβάνει εκτός από ακρόαση και ανάλυση μουσικής και στοιχεία ιστορίας της μουσικής. Με αυτή λοιπόν την έννοια - στο παρόν άρθρο - χρησιμοποιείται ο όρος Μουσική Ακρόαση ως ελεύθερη μετάφραση του Music Appreciation, ελλείψει αντίστοιχου δόκιμου ελληνικού όρου.
*Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μετάφραση του άρθρου του Hao Huang (1997), "Music Appreciation Class: Broadening Perspectives", Music Educators Journal, vol. 84, No. 2, Sept.'97, σ.σ. 29-33. Μεταφράστηκε και δημοσιεύεται με την άδεια της MENC.
Όλα τα παλαιότερα τεύχη διατίθενται από την Ε.Ε.Μ.Ε. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας στα τηλ. 6939560404 και 2310858658 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.