Περιεχόμενα:

1) Alessandra Sax-Lane: Μουσική και χρόνιοι ψυχιατρικοί ασθενείς. (σ.σ. 6–15)

2) Φιλιππία Ριζοπούλου: Βασικές αρχές μουσικοθεραπείας σύμφωνα με τη φιλοσοφία Orff. (σ.σ. 16-25)

3) Γεώργιος Λουκάς, Ντόρα Ψαλτοπούλου: Ήχος και Συγκινησιακή Μορφή. (σ.σ. 26-31)

4) Eλισάβετ Γεωργιάδη: Η μουσικοθεραπεία για παιδιά και έφηβους με ειδικές ανάγκες. (σ.σ. 34-48)

5) John Kenneth Adams: Η διαδικασία της επικέντρωσης των σπουδαστών πιάνου στη μαθησιακή εμπειρία. (σ.σ. 49-57)

6) Βάγια Ζάννου: Ερχόμαστε σε επαφή με τον κόσμο της όπερας μέσα από τον Μαγικό Αυλό του Μότσαρτ. Μια προσέγγιση για παιδιά. (σ.σ. 58-64)

 

Περιλήψεις:

1) Alessandra Sax-Lane
Μουσική και χρόνιοι ψυχιατρικοί ασθενείς

(μετάφραση: Μαγδαληνή Καραγιάννη)

Η παρουσίαση αυτή θα εξετάσει τα παρακάτω θέματα που αφορούν στα πεδία της Ψυχικής Υγείας και της Μουσικοθεραπείας:
1) Τι είναι η Μουσικοθεραπεία και πως χρησιμοποιείται σε κλινικές ψυχιατρικές περιπτώσεις;
2) Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μιας μουσικοθεραπευτικής ομάδας;
3) Μέθοδοι ομαδικής θεραπείας και παρέμβασης 
4) Πως χρησιμοποιείται η μουσικοθεραπεία ως παρέμβαση στην ομαδική θεραπεία;
5) Μελέτη μιας ομαδικής διαδικασίας: Ένα μουσικό πρόγραμμα δώδεκα συνεδριών με χρόνια ψυχιατρικούς ασθενείς σε ένα Ψυχιατρικό Κέντρο Αποκατάστασης των Η.Π.Α.

2) Φιλιππία Ριζοπούλου
Βασικές αρχές μουσικοθεραπείας σύμφωνα με τη φιλοσοφία Orff

Η συγκεκριμένη παρουσίαση βασίζεται στο βιβλίο “Key Concepts in the Orff Music Therapy” της Gertrud Orff, το οποίο εκδόθηκε στη Γερμανία το 1984 και λίγα χρόνια μετά μεταφράστηκε στην Αγγλική γλώσσα από τους Jeremy Day & Shirley Salmon. Το βιβλίο αυτό περιέχει 77 έννοιες οι οποίες έχουν αποδειχτεί πολύ σπουδαίες στον τομέα της μουσικοθεραπείας σύμφωνα με τη δεκαετή εμπειρία της Gertrud Orff. Αφορούν τόσο στην πρόγνωση όσο και στη διάγνωση και θεραπεία των ατόμων με τη χρήση της μουσικής. Η έννοια της μουσικοθεραπείας αποτελεί ακόμα για πολλούς ανθρώπους αντικείμενο έντονων διαπραγματεύσεων. Όλοι παραδέχονται ότι η μουσική ασκεί θετική επίδραση σε κάθε άνθρωπο, όμως τα ακριβή αποτελέσματα της ή η πρακτική χρήση τους είναι θέματα που παραμένουν ακόμα ασαφή. Μερικές από τις έννοιες που αναφέρονται είναι οι εξής: αντίληψη, αίσθηση, έννοια χώρου και χρόνου, γλώσσα, επικοινωνία κ.α. Γίνεται ανάλυση της κάθε μιας ειδικότερα στον τομέα της μουσικοθεραπείας και εξετάζονται διεξοδικά ο παράμετροί τους. Αυτές οι βασικές έννοιες απευθύνονται σε όλους όσους ασχολούνται με περιπτώσεις «δύσκολων» παιδιών – θεραπευτές, δασκάλους, ψυχολόγους – που προσπαθούν να προχωρήσουν στην θεραπεία τους. Εκτός από τους ορισμούς παρατίθενται και πολλά παραδείγματα παιδιών με τα οποία η συγγραφέας εργάσθηκε στο Μόναχο και μας παραθέτει τις εμπειρίες της.

3) Γεώργιος Λουκάς, Ντόρα Ψαλτοπούλου
Ήχος και Συγκινησιακή Μορφή

Σκοπός της εργασίας είναι να μελετηθεί η επίδραση του ήχου στη συγκινησιακή κατάσταση των ατόμων. Η αρχική υπόθεση ήταν ότι κάθε ήχος προκαλεί χαρακτηριστική μορφή σε συγκινήσεις, συναισθήματα και ψυχική διάθεση. 
Υλικό και Μέθοδος: Χρησιμοποιήθηκαν τέσσερις ομάδες ατόμων. Επιλέχθηκαν τυχαία τέσσερις συχνότητες (ήχοι) από τα 64 πλήκτρα του πιάνου. Στα άτομα της κάθε ομάδας δόθηκε για ακρόαση ο ίδιος ήχος και τους ζητήθηκε να καταγράψουν τις μεταβολές στη συγκινησιακή τους κατάσταση. 
Αποτελέσματα – Συμπεράσματα: Αυτό που προέκυψε από την ανάλυση των ευρημάτων είναι ότι κάθε ήχος παρουσιάζει χαρακτηριστική μορφή σε συγκινήσεις, συναισθήματα και ψυχική διάθεση των ατόμων. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται οι ιδιότητες των εξετασθέντων ήχων που προέκυψαν από την πειραματική διαδικασία.

4) Eλισάβετ Γεωργιάδη
Η μουσικοθεραπεία για παιδιά και έφηβους με ειδικές ανάγκες

Το αντικείμενο αυτού του άρθρου είναι η μουσικοθεραπεία – οι τρόποι και το περιεχόμενο της δουλειάς του μουσικοθεραπευτή. Εξηγεί πως μπορεί η μουσικοθεραπεία να βοηθήσει παιδιά με ειδικές ανάγκες και τις οικογένειες τους, να αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά τη ζωή και τις δυσκολίες της. Ένας από τους στόχους του κειμένου είναι να εξηγήσει με απλό και κατανοητό τρόπο τί είναι η μουσικοθεραπεία και πώς επιτυγχάνονται οι θεραπευτικοί στόχοι. Στο κείμενο τονίζεται ότι η μουσική χρησιμοποιείται κυρίως ως μέσο επαφής και επικοινωνίας με το περιβάλλον και τους άλλους και όχι ότι είναι θεραπευτική per se. 
Το άρθρο ξεκινάει με έναν ορισμό της μουσικοθεραπείας και μία περιγραφή του τι συμβαίνει στις συναντήσεις. Θεώρησα ουσιαστικό για την κατανόηση του τρόπου δουλειάς του μουσικοθεραπευτή την παρουσίαση της φιλοσοφίας και των αρχών της μουσικοθεραπείας και πιο συγκεκριμένα το πώς ο μουσικοθεραπευτής «βλέπει» το παιδί που βρίσκεται απέναντί του. Επειδή η μουσικοθεραπεία στοχεύει αρχικά στην εξέλιξη της προσωπικότητας του παιδιού και κατόπιν στην εξέλιξη σε όλους τους άλλους τομείς της ζωής του, θα αναφερθώ στο θεωρητικό πλαίσιο που αφορά τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται η προσωπικότητα του ατόμου και με τους τρόπους με τους οποίους φθάνει στο σημείο να αξιοποιήσει στο έπακρο τις οποιεσδήποτε έμφυτες δυνατότητες του. Ένα παράδειγμα που αφορά μία ομάδα μουσικοθεραπείας με έφηβους με ειδικές ανάγκες θα βοηθήσει, πιστεύω, στη κατονόηση των εξής τριών πραγμάτων που αποτελούν τις συνισταμένες της θεραπείας: στην κατανόηση της συμπεριφοράς του θεραπευτή απέναντι στο παιδί, στον ρόλο της μουσικής μέσα στις συναντήσεις και στην σχέση των παιδιού/ιών – θεραπευτή.

5) John Kenneth Adams
Η διαδικασία της επικέντρωσης των σπουδαστών πιάνου στη μαθησιακή εμπειρία*

(μετάφραση: Χριστίνα Σιδηροπούλου)

Σύμφωνα με μία από τις πιο πλατιά διαδεδομένες απόψεις του Πλάτωνα, αν ένας δάσκαλος επιθυμεί να εκτιμούν οι μαθητές του το ωραίο, τότε οφείλει να τους προσφέρει να παρατηρήσουν κάτι όμορφο και κατόπιν να διενεργήσει μαζί τους τον διάλογο εκείνον, που θα ξεδιπλώσει μπροστά τους το μονοπάτι της αυτοανακάλυψης. Προφανώς όλοι όσοι διδάσκουμε πιάνο επιθυμούμε οι μαθητές μας να παίζουν εκτιμώντας και κατανοώντας τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να δημιουργήσουν το τεράστιο (δυναμικό) εύρος καθώς και την εκφραστική δύναμη που είναι εφικτή στο όργανο της επιλογής μας. Διαμέσου αυτής της διαδικασίας, της παρατήρησης και του επακόλουθου διαλόγου, αρχίζουμε να μαθαίνουμε πως ακριβώς οι μαθητές μας βιώνουν πραγματικά τη μαθησιακή διαδικασία, ενώ συγχρόνως τους δίνουμε την ευκαιρία να εξερευνήσουν τον δικό μας δημιουργικό κόσμο. Πιστεύω ότι η διατήρηση της ευαίσθητης ισορροπίας ανάμεσα σε αυτούς τους δύο πολύ διαφορετικούς κόσμους, στην ιδεατή σχέση του μαθητή που ρωτά και του δασκάλου – τροφού, αποτελεί το πραγματικό μυστικό για την ανάπτυξη υψηλού βαθμού εμπιστοσύνης και σεβασμού, στοιχεία που είναι τόσο απαραίτητα για μια αληθινή μαθησιακή εμπειρία. 
* Το άρθρο αυτό μεταφράστηκε από το PIANO PEDAGOGY FORUM, v.3, no.1/January 1, 2000 και δημοσιεύεται με την ευγενική άδεια του εκδότη και του συγγραφέα.

6) Βάγια Ζάννου
Ερχόμαστε σε επαφή με τον κόσμο της όπερας μέσα από τον Μαγικό Αυλό του Μότσαρτ. Μια προσέγγιση για παιδιά

Στο πλαίσιο της γνωριμίας με τα είδη και τις μορφές της μουσικής, οι μαθητές της Δ’ τάξης του δημοτικού σχολείου των Μακεδονικών Εκπαιδευτηρίων Θεσσαλονίκης, ήρθαν σε επαφή με την όπερα μέσα από μια σειρά δραστηριοτήτων σε 6 διδακτικές ώρες. Χρησιμοποιήθηκε η όπερα του Μότσαρτ « Μαγικός Αυλός». Οι μαθητές συμμετέχοντας ενεργά, περιέγραψαν συναισθήματα, πρόσωπα και καταστάσεις και βίωσαν τελικά την έννοια του μουσικού δράματος.

Όλα τα παλαιότερα τεύχη διατίθενται από την Ε.Ε.Μ.Ε. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας στα τηλ. 6939560404 και 2310858658 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.