H Ομάδα της ΕΕΜΕ για τον Ήχο στην Εκπαίδευση οργανώνει δίωρη ανοιχτή επιμόρφωση για την «Εκπαίδευση που εστιάζει στον Ήχο» στην τάξη και στην πράξη σε συνεργασία με την Ελληνικής Εταιρείας Ακουστικής Οικολογίας  (ΕΕΑΟ). Εισηγητές θα είναι ο κ. Δημήτρης Σαρρής, η κα Ιωάννα Ετμεκτσόγλου και ο κ. Πάνος Αμελίδης. Η Συνάντηση θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 23/6/2024 στις 19:00-21:00 στο σύνδεσμο http://domatio.gr/sd.

Ολυμπία Αγαλιανού, Ε.Ε.Π. στο Τ.Ε.Α.Π.Η. του Ε.Κ.Π.Α. 

Αυτοσχεδιά-Ζω: ένας δρόμος προς τη μουσική

Στο εργαστήριο θα ασχοληθούμε με τρόπους καθοδήγησης και οργάνωσης του ατομικού και ομαδικού μουσικού αυτοσχεδιασμού. Θα εστιάσουμε ιδιαίτερα σε τεχνικές που μπορούν να οδηγήσουν από το άτομο στην ομάδα και στη μουσική δημιουργία μέσα στην ομάδα. Θα εξερευνήσουμε τρόπους με τους οποίους ο μουσικός αυτοσχεδιασμός μπορεί να στηρίξει τη σχέση, την αλληλεπίδραση, την ενδυνάμωση του ατόμου και της ομάδας και τη δημιουργικότητα. Στόχος μας είναι η ανάδυση μιας κοινότητας με τη δική της μουσική ταυτότητα και τη δική της ζωή στην οποία όλοι και όλες βιώνουν την αίσθηση του ανήκειν αξιοποιώντας τον μουσικοκινητικό αυτοσχεδιασμό. Η κίνηση και ο χορός ως τρόποι μουσικής έκφρασης συνυφαίνουν τις δράσεις και ο αναστοχασμός βοηθά στην ολοκλήρωση της εμπειρίας και στο προσωπικό χτίσιμο της γνώσης. 

Δημήτρης Βαρελάς, Μουσικοπαιδαγωγός, συγγραφέας, M.A., Ph.D. in Music Education

Μουσική Ανάγνωση και αυτοσχεδιασμός

Στο σεμινάριο αυτό θα εξετάσουμε περιπτώσεις δομημένου αυτοσχεδιασμού που χρησιμοποιεί τη μουσική σημειογραφία ως οδηγό. Ρυθμικός και μελωδικός αυτοσχεδιασμός, ερώτηση/απάντηση, μίμηση, τονικός και τροπικός αυτοσχεδιασμός, τετράμετρα, είναι μερικές από τις περιπτώσεις που θα μας απασχολήσουν. Όλα αυτά στα πλαίσια ενός μαθήματος μουσικής θεωρίας και μουσικής ανάγνωσης (σολφέζ) ή άλλων παρόμοιων δραστηριοτήτων – υπάρχει τρόπος, η μουσική ανάγνωση να γίνει ένα μάθημα δημιουργικό και ευχάριστο.

Νίκος Θεοδωρίδης, Μουσικοπαιδαγωγός, ΕΕΠ στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής & Εκπαίδευσης – Α.Π.Θ.

Δέσποινα Καλανταρίδου, Νηπιαγωγός, Μουσικός, Μουσικοπαιδαγωγός

Τραγουδώντας (παραδοσιακούς) χορούς με άλλον τρόπο και αυτοσχεδιάζοντας ma non troppo

Η δημιουργικότητα των παιδιών προϋποθέτει ευκαιρίες για συνεργασία, χρόνο για δοκιμές και διασκευές και κατάθεση ιδεών με προτάσεις με άλλη ματιά. Στο εργαστήρι αυτό θα ασχοληθούμε με την εξοικείωση και εύκολη εκμάθηση χαρακτηριστικών ειδών χορευτικών τραγουδιών και ρυθμών της Ελλάδας, όπως ο Ικαριώτικος (4/4), ο Κυνηγητός (6/8), ο Καλαματιανός (7/8) ή/και ο Αντικριστός (9/8), κ.ά. Σκοπός του εργαστηρίου είναι να προτείνει μια βιωματική μέθοδο εύκολης, ψυχαγωγικής και αποτελεσματικής εκμάθησης χορευτικών τραγουδιών. Μια διαδικασία που περιλαμβάνει την ακρόαση μουσικής, τραγούδι και χορό με καθοδηγούμενες κινήσεις (concrete movement) και εκτέλεση ρυθμών στα κρουστά ή στο σώμα. Παράλληλα αποσκοπούμε να δώσουμε ευκαιρίες αυτοσχεδιασμού και δημιουργίας από τους συμμετέχοντες των δικών τους προτάσεων.

Μαρία Θωίδου, Ερμηνεύτρια, τραγουδοποιός, Ε.Ε.Π. Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Παιχνίδια από φωνή: φωνητικός αυτοσχεδιασμός και έκφρασης

Το εργαστήρι απευθύνεται σε όλους όσους θέλουν να γνωρίσουν την τέχνη  της αυτοσχεδιαστικής διαδικασίας, μέσα από  ενδιαφέρουσες φωνητικές εμπειρίες. Όσοι και όσες  θα συμμετέχουν στα «παιχνίδια από φωνή» μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη φωνή ως δημιουργικό υλικό για μάθηση και έκφραση, με παιδιά και ενήλικες. Το σεμινάριο περιλαμβάνει ερμηνευτικές προσεγγίσεις ήχων και τραγουδιών, μουσικές κατασκευές μέσα από την δημιουργική χρήση του φωνητικού μας υλικού, διεύρυνση της αίσθησης των ήχων μέσα μας, εξερεύνηση της λειτουργίας των φθόγγων, συλλαβών, λέξεων, στίχων,  καθώς και συλλογικές και ατομικές περιπλανήσεις στους χώρους του σώματος της φωνής.

Αθηνά Καφετζή, Μουσικός

Ισορροπία / Χορεύοντας μια λέξη, τραγουδώντας μια εικόνα

Με αφορμή μια ταινία μικρού μήκους, φτιάχνουμε ένα ποίημα, συνθέτουμε  το ηχητικό του τοπίο και το χορεύουμε. Πώς μια εικόνα μπορεί να μας παρακινήσει να απελευθερωθούμε και να εκφράσουμε βαθύτερες σκέψεις και συναισθήματα; Με αυτοσχεδιαστική διάθεση και πειραματισμό γινόμαστε συνθέτες, χορογράφοι στιχουργοί.

Ανθούλα Κολιάδη – Τηλιακού, Διδάκτωρ Μουσικής Παιδαγωγικής, Καθηγήτρια Πιάνου - Μουσικό Σχολείο Ρόδου, Μουσικοπαιδαγωγός

Αντιγόνη Ζάχαρη, Καθηγήτρια Πιάνου – Μουσικό Σχολείο Αθηνών, Μουσικοπαιδαγωγός, Καθηγήτρια Μουσικοκινητικής Αγωγής Carl Orff

Κωνσταντίνος Κερασοβίτης, Υπ. Διδάκτορας του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας στον τομέα της Μουσικής Παιδαγωγικής, Καθηγητής Πιάνου στο Μουσικό Σχολείο Καρδίτσας

«Δομή» και «αποδομή»: από τον κανόνα στην Ελεύθερη Έκφραση

Οι ήχοι, ο ρυθμός, τα μοτίβα, το μέτρο, η αρμονία και η φόρμα ανέκαθεν αποτελούσαν στοιχεία εντός καθορισμένων πλαισίων, προκειμένου να «επικοινωνήσει» ένας καλλιτέχνης τις μουσικές ιδέες του. Τί γίνεται όμως όταν αυτά τα στοιχεία παρεκκλίνουν των κανόνων; Τί μπορεί να συμβεί όταν μουσικά όργανα τα «πειράξουμε» τεχνικά και ηχητικά και χρησιμοποιηθούν με εναλλακτικούς τρόπους; Πώς μπορούν διάφορα υλικά, στίχοι, εικόνες, ήχοι, συναισθήματα, και η στιγμιαία διάθεση να αποτελέσουν αφόρμηση για συλλογική ελεύθερη έκφραση; Μαζί θα ανακαλύψουμε μονοπάτια με απροσδόκητο φινάλε, «αποδομώντας» τις «νόρμες» και αξιοποιώντας όλες τις στοιχειακές  έννοιες της προσέγγισης Orff, στοχεύοντας σε ένα Εnsemble από ήχους, υλικά, σκέψεις και συναισθήματα.

Δήμητρα Κόνιαρη, Μουσικοπαιδαγωγός, Ε.ΔΙ.Π. ΤΜΕΤ, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Ιχνηλατώντας τα νευρωνικά μονοπάτια του μουσικού αυτοσχεδιασμού: όταν οι νευροεπιστήμες μουσικοτροπούν

Ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος προσλαμβάνει, επεξεργάζεται και δημιουργεί μουσική αποτελεί ένα πεδίο έρευνας το οποίο αναπτύσσεται με ιδιαίτερα γρήγορους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια. Στο εργαστήριο αυτό θα μυηθούμε στα μυστικά του μουσικού εγκεφάλου και θα διερευνήσουμε τις νευροβιολογικές βάσεις του μουσικού αυτοσχεδιασμού. Μέσω συμμετοχικών και ομαδοσυνεργατικών δράσεων θα εξοικειωθούμε με τα σχετικά νευροβιολογικά πορίσματα για το τι συμβαίνει στον εγκέφαλο όταν αυτοσχεδιάζουμε και θα μελετήσουμε το πώς αυτές οι γνώσεις μπορούν να μας βοηθήσουν στην ανάπτυξη καλών πρακτικών για τη διδασκαλία του μουσικού αυτοσχεδιασμού στο μάθημα της μουσικής και σε μαθητές χωρίς προηγούμενη μουσική γνώση και εμπειρία. 

Έφη Μακροπούλου, Μουσικοπαιδαγωγός, συγγραφέας, M.A. in Music Education

Αυτοσχεδιάζοντας στην τάξη της μουσικής: μικρές καθημερινές ιστορίες

Στο σεμινάριο θα γνωρίσουμε με  βιωματικό τρόπο, δηλ. "παίζοντας" κι εμείς σαν παιδιά, παραδείγματα ενσωμάτωσης του μουσικού αυτοσχεδιασμού στην τάξη της μουσικής. Το πρώτο στάδιο είναι οι δομημένοι αυτοσχεδιασμοί, αυτοσχεδιασμοί που εντάσσονται σε ένα συγκεκριμένο ρυθμικό πλαίσιο. Σ' αυτή την κατηγορία θα πειραματιστούμε με σύντομους ρυθμικούς, αλλά και μελωδικούς αυτοσχεδιασμούς μέσα στον κύκλο και με αναφορά πάντα στην ομάδα. Είναι οι πρώτοι αυτοσχεδιασμοί που εδραιώνουν μια αίσθηση ασφάλειας και εμπιστοσύνης, απαραίτητα στοιχεία για την απελευθέρωση του μουσικού μας εαυτού. Στο δεύτερο στάδιο θα γνωρίσουμε παραδείγματα-καλές πρακτικές από πιο ελεύθερους, παιδαγωγικούς αυτοσχεδιασμούς. Αφετηρία μας ηχοϊστορίες, γραφικές παρτιτούρες, ή μόνο η φαντασία μας. Θα δούμε στην πράξη ποιος είναι ο ρόλος του δασκάλου, πώς αυτός αντιμετωπίζει τις προκλήσεις αυτών των ομαδικών κι ελεύθερων δραστηριοτήτων, πώς αξιολογείται (κι αν αξιολογείται) το αποτέλεσμα.

Γιάννης Μυγδάνης, Διδάσκων στο Π.Μ.Σ. «Μουσική Εκπαίδευση σε τυπικά και άτυπα περιβάλλοντα», Τμήμα Μουσικών Σπουδών (Ε.Κ.Π.Α), Εκπαιδευτικός μουσικής στο Pierce – The American College of Greece

Αυτοσχεδιασμός, πειραματισμός, καινοτομία: Ψηφιακές εξερευνήσεις στη μουσική δημιουργικότητα

Η σύγχρονη τεχνολογία έχει μετασχηματίσει τους τρόπους που τα άτομα έρχονται σε επαφή με τη μουσική, διαμορφώνοντας νέες μορφές μουσικής έκφρασης, δημιουργίας και μάθησης. Τα ψηφιακά μέσα είναι διάχυτα γύρω μας και αποτελούν πλέον καθοριστικό κομμάτι μιας μουσικής πράξης, διευρύνοντας τις έννοιες του αυτοσχεδιασμού και της σύνθεσης. Από τη δημιουργία και την παραγωγή ενός κομματιού έως τις πρακτικές μείξης και διανομής, η τεχνολογία διαδραματίζει κομβικό ρόλο. Στο παρόν εργαστήριο θα πειραματίσουμε με νέες μορφές μουσικής αλληλεπίδρασης στη βάση των σύγχρονων ψηφιακών και πολυτροπικών γραμματισμών. Μέσα από κατασκευές ψηφιακών και απτικών μουσικών οργάνων, γραφικές παρτιτούρες, σύγχρονες συνθετικές πρακτικές και στοιχεία πειραματικής μουσικής, θα ανακαλύψουμε πώς τα ψηφιακά μέσα μπορούν να οδηγήσουν σε νέα αυτοσχεδιαστικά μονοπάτια και να εξερευνήσουμε νέες μορφές ελεύθερης μουσικής έκφρασης.

Ελισσάβετ Περακάκη, Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό, ΤΜΣ, ΕΚΠΑ

Εξερευνώντας τον Αυτοσχεδιασμό μέσα από τη Θεωρία Μουσικής Μάθησης

 Η μουσική μάθηση, όπως και της γλώσσας, βασίζεται - ή θα πρέπει να βασίζεται- στον αυτοσχεδιασμό. Η Θεωρία Μουσικής Μάθησης του E. Gordon πλαισιώνεται από ανοιχτές μουσικές δραστηριότητες που εντάσσουν τον αυτοσχεδιασμό από τα πρώτα κιόλας μαθήματα μουσικής. Στο εργαστήριο αυτό θα εμβαθύνουμε στις θεμελιώδεις αρχές της συγκεκριμένης προσέγγισης, αυτοσχεδιάζοντας φωνητικά και οργανικά με ρυθμικό και μελωδικό τρόπο. Ταυτόχρονα θα αναπτύξουμε τις δεξιότητές μας στην ακρόαση, την εκτέλεση και την κατανόηση της μουσικής, εμπλουτίζοντας πρώτα τις δικές μας μουσικές εμπειρίες και έπειτα - θα είμαστε σε θέση να τα εφαρμόσουμε και στην ομάδα μας. 

Δημήτρης Σαρρής, Εκπαιδευτικός Μουσικής Δ.Π.Ε. Μεσσηνίας, Επισκέπτης Καθηγητής Τ.Μ.Σ. Ιονίου Πανεπιστημίου 

Αυτοσχεδιασμός και Σύνθεση: Φίλοι ή αντίπαλοι; Μια διερεύνηση μέσα από πρακτικές που εστιάζουν στον ήχο

Οι εκπαιδευτικοί στην τάξη και συνθέτουν και αυτοσχεδιάζουν. Τί είναι, όμως η σχολική μουσική παραγωγή; Μια μουσική παράλληλη με την μουσική που ακούνε τα παιδιά εκτός σχολείου ή μια πρόταση-απάντηση σε αυτή; Ποιες είναι οι συνθετικές προτεραιότητες, οι  αξίες, οι τεχνικές του «συνθέτη εκπαιδευτικού»; Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε απαντήσεις με εφαρμοσμένες ιδέες - προτάσεις από την έρευνα για την «εκπαίδευση που εστιάζει στον ήχο». Με το δύσκολο εγχείρημα να αφουγκραστούμε το «ηχοτοπίο» ως ένα «ιδεοτοπίο» στο οποίο μπορούμε να παρέμβουμε συνθετικά/αυτοσχεδιαστικά ως εκπαιδευτικοί, θα αναπτύξουμε προσιτά εργαλεία για ένα μάθημα μουσικής με απαντήσεις σε «καυτά» παιδαγωγικά ζητήματα των ημερών.

Αγγέλικα Σλάβικ, Καθηγήτρια Μουσικοκινητικής Αγωγής Carl Orff

Άσπρη πέτρα ξέξασπρη ..... ένα τρελό ταξίδι έως την παραλία της Καλαμάτας

 Σύμφωνα, φωνήεντα, παιγνιδόλεξα, λογοπαίγνια όπως και ποιήματα DADA θα είναι η βάση να ταξιδέψουμε με ήχους της φωνής σε άλλους τόπους και σε άλλες εποχές. Συνταξιδιώτες θα είναι κάποια αυτοσχέδια όργανα και το “Kazoo“  ή αλλιώς  Νουνούρα, που θα υπάρξει δυνατότητα να την φτιάξει ο καθένας με απλό τρόπο!

 Ολυμπία Αγαλιανού, Ε.Ε.Π. στο Τ.Ε.Α.Π.Η. του Ε.Κ.Π.Α. 

Αυτοσχεδιά-Ζω: ένας δρόμος προς τη μουσική

Στο εργαστήριο θα ασχοληθούμε με τρόπους καθοδήγησης και οργάνωσης του ατομικού και ομαδικού μουσικού αυτοσχεδιασμού. Θα εστιάσουμε ιδιαίτερα σε τεχνικές που μπορούν να οδηγήσουν από το άτομο στην ομάδα και στη μουσική δημιουργία μέσα στην ομάδα. Θα εξερευνήσουμε τρόπους με τους οποίους ο μουσικός αυτοσχεδιασμός μπορεί να στηρίξει τη σχέση, την αλληλεπίδραση, την ενδυνάμωση του ατόμου και της ομάδας και τη δημιουργικότητα. Στόχος μας είναι η ανάδυση μιας κοινότητας με τη δική της μουσική ταυτότητα και τη δική της ζωή στην οποία όλοι και όλες βιώνουν την αίσθηση του ανήκειν αξιοποιώντας τον μουσικοκινητικό αυτοσχεδιασμό. Η κίνηση και ο χορός ως τρόποι μουσικής έκφρασης συνυφαίνουν τις δράσεις και ο αναστοχασμός βοηθά στην ολοκλήρωση της εμπειρίας και στο προσωπικό χτίσιμο της γνώσης. 

Ολυμπία Αγαλιανού: Πτυχίο Τ.Ε.Φ.Α.Α., Ε.Κ.Π.Α., σπουδές στη Μουσικοκινητική Αγωγή Orff (Σχολή Μωραΐτη), διδακτορικό δίπλωμα στα παιδαγωγικά (Φ.Π.Ψ, Ε.Κ.Π.Α.). Πτυχίο αρμονίας. Σπουδές στη χοροθεραπεία (GADT) και στη συστημική επιστημολογία (Α.Κ.Μ.Α.). Συγγραφέας μιας μονογραφίας, συμμετοχή στη συγγραφική ομάδα σχολικών εγχειριδίων και σε 12 συλλογικές ελληνόγλωσσες και αλλόγλωσσες εκδόσεις. Δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων. Επιμορφώτρια σε σεμινάρια ενηλίκων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εκπαιδευτικός Φ.Α. στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση (1998-2017), καθηγήτρια στις Σπουδές στη Μουσικοκινητική αγωγή  Orff στη Σχολή Μωραΐτη (2006-2016), εξωτερικός συνεργάτης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου (2014-2016). Έχει συνεργαστεί ως χορεύτρια, χορογράφος και μουσικός με πολλές καλλιτεχνικές εταιρίες και ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. (1995-2011). Σήμερα υπηρετεί ως Ε.Ε.Π. στο Τ.Ε.Α.Π.Η. του Ε.Κ.Π.Α. και διδάσκει σε μεταπτυχιακά προγράμματα Σπουδών στο Ε.Κ.Π.Α., το ΠΑ.ΜΑΚ και το Δημοκρίτειο πανεπιστήμιο.

Δημήτρης Βαρελάς, Μουσικοπαιδαγωγός, συγγραφέας, M.A., Ph.D. in Music Education

Μουσική Ανάγνωση και αυτοσχεδιασμός

Στο σεμινάριο αυτό θα εξετάσουμε περιπτώσεις δομημένου αυτοσχεδιασμού που χρησιμοποιεί τη μουσική σημειογραφία ως οδηγό. Ρυθμικός και μελωδικός αυτοσχεδιασμός, ερώτηση/απάντηση, μίμηση, τονικός και τροπικός αυτοσχεδιασμός, τετράμετρα, είναι μερικές από τις περιπτώσεις που θα μας απασχολήσουν. Όλα αυτά στα πλαίσια ενός μαθήματος μουσικής θεωρίας και μουσικής ανάγνωσης (σολφέζ) ή άλλων παρόμοιων δραστηριοτήτων – υπάρχει τρόπος, η μουσική ανάγνωση να γίνει ένα μάθημα δημιουργικό και ευχάριστο.

Ο Δημήτρης Βαρελάς σπούδασε μουσική στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, σύνθεση στη Γερμανία (Hochschule für Musik - Würzburg) και παιδαγωγικά της μουσικής στην Αγγλία (Ph.D. in Music Education - Πανεπιστήμιο Reading). Παράλληλα έχει παρακολουθήσει κύκλους σπουδών στη μουσικοκινητική αγωγή Orff, στο ινστιτούτο Orff του Salzburg στην Αυστρία. Από το 1986 διδάσκει μουσική σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης: πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια (στο τμήμα Ε.Α.Π.Η του Πανεπιστημίου Αθηνών). Έχει συμμετάσχει ως ομιλητής σε διάφορα μουσικοπαιδαγωγικά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό και ως εισηγητής σε πλήθος σεμιναρίων και εργαστηρίων με αντικείμενα τη μουσικοκινητική αγωγή, τις κατασκευές οργάνων και τη χρήση των νέων τεχνολογιών.

Νίκος Θεοδωρίδης, Μουσικοπαιδαγωγός, ΕΕΠ στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής & Εκπαίδευσης – Α.Π.Θ.

Δέσποινα Καλανταρίδου, Νηπιαγωγός, Μουσικός, Μουσικοπαιδαγωγός

Τραγουδώντας (παραδοσιακούς) χορούς με άλλον τρόπο και αυτοσχεδιάζοντας ma non troppo

Η δημιουργικότητα των παιδιών προϋποθέτει ευκαιρίες για συνεργασία, χρόνο για δοκιμές και διασκευές και κατάθεση ιδεών με προτάσεις με άλλη ματιά. Στο εργαστήρι αυτό θα ασχοληθούμε με την εξοικείωση και εύκολη εκμάθηση χαρακτηριστικών ειδών χορευτικών τραγουδιών και ρυθμών της Ελλάδας, όπως ο Ικαριώτικος (4/4), ο Κυνηγητός (6/8), ο Καλαματιανός (7/8) ή/και ο Αντικριστός (9/8), κ.ά. Σκοπός του εργαστηρίου είναι να προτείνει μια βιωματική μέθοδο εύκολης, ψυχαγωγικής και αποτελεσματικής εκμάθησης χορευτικών τραγουδιών. Μια διαδικασία που περιλαμβάνει την ακρόαση μουσικής, τραγούδι και χορό με καθοδηγούμενες κινήσεις (concrete movement) και εκτέλεση ρυθμών στα κρουστά ή στο σώμα. Παράλληλα αποσκοπούμε να δώσουμε ευκαιρίες αυτοσχεδιασμού και δημιουργίας από τους συμμετέχοντες των δικών τους προτάσεων.

O Νίκος Θεοδωρίδης (PhD) δραστηριοποιείται στον χώρο της μουσικής παιδαγωγικής, με έμφαση στην προσχολική και πρωτοσχολική ηλικία, και στα πεδία της αποτελεσματικότητας της μουσικοπαιδαγωγικής εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών καθώς και της οργάνωσης μουσικοπαιδαγωγικών προγραμμάτων για παιδιά. Έχει διδάξει στο ΤΕΠΑΕ του Α.Π.Θ., στην Παιδαγωγική Σχολή του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και ,ως επιμορφωτής, στα ΠΕΚ, στην Εξομοίωση, κ.ά. Έχει δημοσιεύσει βιβλία με cd και άρθρα μουσικοπαιδαγωγικού περιεχομένου. Έχει συνθέσει τραγούδια για παιδιά και επιμελήθηκε παραστάσεις μουσικού θεάτρου και εμψύχωσης, για όλες τις ηλικίες, με χαρακτήρα μουσικοπαιδαγωγικό, διαπολιτισμικό και επικοινωνιακό. Είναι ιδρυτικό μέλος ομάδων και ενώσεων, όπως: Ελάτε να Παίξουμε, Κρουστόφωνο, Παιχνιδάτορες του Πύργου, Ελληνική Ένωση για τη Μουσική Εκπαίδευση (Ε.Ε.Μ.Ε.).

Η Δέσποινα Καλανταρίδου είναι νηπιαγωγός και μουσικοπαιδαγωγός. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού στην «Ειδίκευση στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση» του ΤΕΠΑΕ/ΑΠΘ. Ασχολείται επαγγελματικά με τη μουσική, παίζει φλάουτο και τραγουδά με διάφορα καλλιτεχνικά σχήματα της πόλης. Συμμετέχει ως εμψυχώτρια στο Μουσικό Παιχνιδοθέαμα του «ΚΡΟΥΣΤΟΦΩΝΟΥ» από την ίδρυσή του. Έχει διδάξει ως μουσικοπαιδαγωγός σε σεμινάρια για ενήλικες και παιδιά και συνεργάζεται με πολλές παιδαγωγικές ομάδες της Θεσσαλονίκης. Έχει δημοσιεύσεις σε συνέδρια και επιστημονικά περιοδικά, μουσικού και παιδαγωγικόύ περιεχομένου. Έχει γράψει τη μουσική για το βιβλίο « Ο βοτανόκηπος της Χριστίνας , της Αγγελικής Ταρασιάδου. Υπήρξε γενική γραμματέας της ΕΕΜΕ και είναι επικεφαλής της ομάδας εργασίας για την Προσχολικής και Πρωτοβάθμια μουσική Εκπαίδευση.

Μαρία Θωίδου, Ερμηνεύτρια, τραγουδοποιός, Ε.Ε.Π. Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Παιχνίδια από φωνή: φωνητικός αυτοσχεδιασμός και έκφρασης

Το εργαστήρι απευθύνεται σε όλους όσους θέλουν να γνωρίσουν την τέχνη  της αυτοσχεδιαστικής διαδικασίας, μέσα από  ενδιαφέρουσες φωνητικές εμπειρίες. Όσοι και όσες  θα συμμετέχουν στα «παιχνίδια από φωνή» μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη φωνή ως δημιουργικό υλικό για μάθηση και έκφραση, με παιδιά και ενήλικες. Το σεμινάριο περιλαμβάνει ερμηνευτικές προσεγγίσεις ήχων και τραγουδιών, μουσικές κατασκευές μέσα από την δημιουργική χρήση του φωνητικού μας υλικού, διεύρυνση της αίσθησης των ήχων μέσα μας, εξερεύνηση της λειτουργίας των φθόγγων, συλλαβών, λέξεων, στίχων,  καθώς και συλλογικές και ατομικές περιπλανήσεις στους χώρους του σώματος της φωνής.

Η Μαρία Θωίδου σπούδασε  παιδαγωγικά (Παιδαγωγικό ΑΠΘ) και κλασικό τραγούδι (Μουσική Ακαδημία της Κολωνίας). Ασχολείται με τη φωνητική τέχνη, την ποίηση και  τη μουσική σύνθεση, τον αυτοσχεδιασμό, τη σύγχρονη και την κλασική μουσική, τα απλά και τα δύσκολα τραγούδια, δίνοντας συναυλίες και ηχογραφώντας cd στην Ελλάδα και το εξωτερικό, σε συνεργασία με πολύ ενδιαφέροντες μουσικούς. Ασχολείται συστηματικά με την εμψύχωση ομάδων για μια ελεύθερη φωνητική έκφραση (Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης, Τμήμα Θεάτρου  του ΑΠΘ, Μεταπτυχιακό Διερμηνείας (ΑΠΘ), Φεστιβάλ Μουσικό Χωριό). Εργάζεται στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, με γνωστικό αντικείμενο τη φωνητική μουσική εκτέλεση, ως υπεύθυνη των Μουσικών Συνόλων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (μέλος ΕΕΠ). Πρόσφατες αναρτήσεις: (https://youtu.be/BhwtUWvglWg).

Αθηνά Καφετζή, Μουσικός

Ισορροπία / Χορεύοντας μια λέξη, τραγουδώντας μια εικόνα

Με αφορμή μια ταινία μικρού μήκους, φτιάχνουμε ένα ποίημα, συνθέτουμε  το ηχητικό του τοπίο και το χορεύουμε. Πώς μια εικόνα μπορεί να μας παρακινήσει να απελευθερωθούμε και να εκφράσουμε βαθύτερες σκέψεις και συναισθήματα; Με αυτοσχεδιαστική διάθεση και πειραματισμό γινόμαστε συνθέτες, χορογράφοι στιχουργοί.

Η Αθηνά Καφετζή γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του York (Mmus in Μusic Composition) και στο Πανεπιστήμιο του Reading (BA in Music). Είναι Διπλωματούχος Βιολιού και κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο στα παιδαγωγικά από το Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Εργάστηκε ως δασκάλα μουσικής σε σχολεία του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Συνεργάστηκε με τη στέγη γραμμάτων και τεχνών για την υλοποίηση εκπαιδευτικών εργαστηρίων καθώς και με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο στο πρόγραμμα «Ενίσχυση της Εκπαίδευσης των Ρομά». Έχει συνθέσει μουσική για θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις ενώ έχει συμμετάσχει σε πολλές συναυλίες και ηχογραφήσεις. Σήμερα ζει και εργάζεται στην Καλαμάτα και είναι περήφανη μητέρα τριών παιδιών.

Ανθούλα Κολιάδη – Τηλιακού, Διδάκτωρ Μουσικής Παιδαγωγικής, Καθηγήτρια Πιάνου - Μουσικό Σχολείο Ρόδου, Μουσικοπαιδαγωγός

Αντιγόνη Ζάχαρη, Καθηγήτρια Πιάνου – Μουσικό Σχολείο Αθηνών, Μουσικοπαιδαγωγός, Καθηγήτρια Μουσικοκινητικής Αγωγής Carl Orff

Κωνσταντίνος Κερασοβίτης, Υπ. Διδάκτορας του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας στον τομέα της Μουσικής Παιδαγωγικής, Καθηγητής Πιάνου στο Μουσικό Σχολείο Καρδίτσας

«Δομή» και «αποδομή»: από τον κανόνα στην Ελεύθερη Έκφραση

Οι ήχοι, ο ρυθμός, τα μοτίβα, το μέτρο, η αρμονία και η φόρμα ανέκαθεν αποτελούσαν στοιχεία εντός καθορισμένων πλαισίων, προκειμένου να «επικοινωνήσει» ένας καλλιτέχνης τις μουσικές ιδέες του. Τί γίνεται όμως όταν αυτά τα στοιχεία παρεκκλίνουν των κανόνων; Τί μπορεί να συμβεί όταν μουσικά όργανα τα «πειράξουμε» τεχνικά και ηχητικά και χρησιμοποιηθούν με εναλλακτικούς τρόπους; Πώς μπορούν διάφορα υλικά, στίχοι, εικόνες, ήχοι, συναισθήματα, και η στιγμιαία διάθεση να αποτελέσουν αφόρμηση για συλλογική ελεύθερη έκφραση; Μαζί θα ανακαλύψουμε μονοπάτια με απροσδόκητο φινάλε, «αποδομώντας» τις «νόρμες» και αξιοποιώντας όλες τις στοιχειακές  έννοιες της προσέγγισης Orff, στοχεύοντας σε ένα Εnsemble από ήχους, υλικά, σκέψεις και συναισθήματα.

Ανθούλα Κολιάδη-Τηλιακού: Διδάκτορας Μουσικής Παιδαγωγικής (ΤΜΣ ΕΚΠΑ), κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου (ΜΑ in Music Education/Πανεπιστήμιο Reading, Μεγάλη Βρετανία) με υποτροφία από το ΙΚΥ, Πτυχιούχος Τμημάτων Φ.Π.Ψ. και Π.Τ.Δ.Ε. του ΕΚΠΑ, Διπλωματούχος Φούγκας (Ελληνικό Ωδείο) και Πτυχιούχος Πιάνου (Εθνικό Ωδείο) με επιμόρφωση στην Παιδαγωγική του Πιάνου (ΚΕΔΙΒΙΜ ΤΜΣ Ιονίου Παν/μίου). Από το 2000 εργάζεται ως καθηγήτρια Πιάνου (Μουσικό Σχολείο Ρόδου) και ως μουσικοπαιδαγωγός σε παιδικούς σταθμούς και ωδεία με εξειδικευμένη επιμόρφωση στη Μουσική Αγωγή παιδιών βρεφικής και νηπιακής ηλικίας (ΚΕΔΙΒΙΜ ΤΜΣ Παν/μιου Μακεδονίας & Ιονίου Παν/μίου). Έχει εργαστεί ως επιμορφώτρια/εμψυχώτρια σε ομάδες νηπιαγωγών/βρεφονηπιοκόμων, καθηγήτρια Μουσικής στην Πρωτοβάθμια και Φιλόλογος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Υπήρξε συνεργάτης στο Πρόγραμμα «ΜΕΛΙΝΑ», εκπονήτρια στα Νέα Προγράμματα Σπουδών του ΙΕΠ για τη διδασκαλία του Πιάνου στα Μουσικά Σχολεία, εισηγήτρια σε σεμινάρια/Συνέδρια, έχει δημοσιεύσει άρθρα, είναι μέλος του ΔΣ της ΕΕΜΕ, καθώς και επικεφαλής της Ομάδας Εργασίας της ΕΕΜΕ για τα Μουσικά Σχολεία της Ελλάδας.  

Αντιγόνη Ζάχαρη: αριστούχος κάτοχος Διπλώματος και Πτυχίου Πιάνου (Τουφεξής Δ., Stroux L.) και ανώτερων θεωρητικών (ωδικής, αρμονίας, αντίστιξης). Είναι απόφοιτος του διετούς Επαγγελματικού Μεταπτυχιακού Κύκλου Σπουδών Mουσικοκινητικής Aγωγής Carl Orff (Σχολή Μωραΐτη, Orff Salzburg Institute, 1990-92). Έχει συμμετάσχει  σε πλήθος σεμιναρίων πιάνου, μουσικοκινητικής αγωγής, διεύθυνσης χορωδίας, συστήματος Kodaly, θεατρικής αγωγής, υποκριτικής, συγγραφής και αφήγησης παραμυθιών, αγωγής υγείας, ψυχικής υγείας, κ.ά. Υπήρξε εισηγήτρια σε  συνέδρια/σεμινάρια ενηλίκων έχοντας πιστοποιημένη κατάρτιση στη Συμβουλευτική (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) και στη Εκπαιδευτική Ψυχολογία (ΕΚΠΑ). Το τρέχον έτος ολοκληρώνει την εκπαίδευση της  Αρχαίας Ελληνικής Λύρας μέσω του  ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. ΔΠΘ και του προγράμματος «Η Αρχαία Ελληνική Λύρα στην Εκπαίδευση». Υπήρξε Ραδιοφωνικός Παραγωγός στο Ραδιόφωνο Λυχνάρι Ρόδου επί σειρά ετών. Από το 1994 υπηρετεί στη Β/θμια εκπαίδευση σε Μουσικά σχολεία και από το 2019 στο Μουσικό Σχολείο Αθήνας,  όπου διδάσκει πιάνο και Μουσικά Σύνολα Ελεύθερης Έκφρασης. Τέλος, είναι ταμίας του ΕΣΜΑ ORFF και μέλος της ομάδας για τα Μουσικά Σχολεία της ΕΕΜΕ.

Ο Κερασοβίτης Κωνσταντίνος είναι εκπαιδευτικός και Υπ. Διδάκτορας του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας στον τομέα της Μουσικής Παιδαγωγικής. Είναι απόφοιτος του ΤΜΣ του Ιονίου Πανεπιστήμιου (Integrated Master) και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στην «Μουσική Παιδαγωγική» του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Επίσης, κατέχει πτυχίο Ανώτερων Θεωρητικών (Φυγής), Πιάνου και Ακορντεόν. Έχει διδάξει επί σειρά ετών στην δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση και στην εκπαίδευση ενηλίκων. Επιπρόσθετα έχει πραγματοποιήσει επιμορφώσεις εκπαιδευτικών μουσικής και αισθητικής αγωγής (ΙΕΠ-Πανεπιστήμιο Μακεδονίας- ΥΠΕΠΘ). Έχει δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων και έχει συμμετάσχει σε Διεθνή, Πανελλήνια συνέδρια και ημερίδες με ανακοινώσεις, ή ως μέλος των οργανωτικών και επιστημονικών επιτροπών. Είναι μέλος της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (ΕΕΜΕ), της Ελληνικής Μουσικολογικής Ένωσης (ΕΜΕ), της Παγκόσμιας Οργάνωσης Προσχολικής Αγωγής «Organisation Mondiale pour l'Éducation Préscolaire» (ΟΜΕΡ) και του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Εκπαίδευση στις φυλακές «European Prison Education Association» (EPEA).

Δήμητρα Κόνιαρη, Μουσικοπαιδαγωγός, Ε.ΔΙ.Π. ΤΜΕΤ, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Ιχνηλατώντας τα νευρωνικά μονοπάτια του μουσικού αυτοσχεδιασμού: όταν οι νευροεπιστήμες μουσικοτροπούν

Ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος προσλαμβάνει, επεξεργάζεται και δημιουργεί μουσική αποτελεί ένα πεδίο έρευνας το οποίο αναπτύσσεται με ιδιαίτερα γρήγορους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια. Στο εργαστήριο αυτό θα μυηθούμε στα μυστικά του μουσικού εγκεφάλου και θα διερευνήσουμε τις νευροβιολογικές βάσεις του μουσικού αυτοσχεδιασμού. Μέσω συμμετοχικών και ομαδοσυνεργατικών δράσεων θα εξοικειωθούμε με τα σχετικά νευροβιολογικά πορίσματα για το τι συμβαίνει στον εγκέφαλο όταν αυτοσχεδιάζουμε και θα μελετήσουμε το πώς αυτές οι γνώσεις μπορούν να μας βοηθήσουν στην ανάπτυξη καλών πρακτικών για τη διδασκαλία του μουσικού αυτοσχεδιασμού στο μάθημα της μουσικής και σε μαθητές χωρίς προηγούμενη μουσική γνώση και εμπειρία. 

Η Δήμητρα Κόνιαρη (PhD) είναι Μουσικοπαιδαγωγός και εργάζεται ως Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ., του DEA στις Γνωστικές Επιστήμες του Ελεύθερου Πανεπιστημίου Βρυξελλών (ULB) και διδάκτορας του Τμήματος Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Έχει πτυχία πιάνου (Académie de Musique d'Ixelles, Βρυξέλλες, Βέλγιο) και έχει ολοκληρώσει το διετές πρόγραμμα εκπαίδευσης στη Μέθοδο Jaques-Dalcroze του Ινστιτούτου Ρυθμικής Jaques-Dalcroze Βρυξελλών. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα και η επιστημονική δραστηριότητά της κινούνται στον χώρο της Μουσικής Εκπαίδευσης, των Νευροεπιστημών και της Νευροδιδακτικής της Μουσικής.

Έφη Μακροπούλου, Μουσικοπαιδαγωγός, συγγραφέας, M.A. in Music Education

Αυτοσχεδιάζοντας στην τάξη της μουσικής: μικρές καθημερινές ιστορίες

Στο σεμινάριο θα γνωρίσουμε με  βιωματικό τρόπο, δηλ. "παίζοντας" κι εμείς σαν παιδιά, παραδείγματα ενσωμάτωσης του μουσικού αυτοσχεδιασμού στην τάξη της μουσικής. Το πρώτο στάδιο είναι οι δομημένοι αυτοσχεδιασμοί, αυτοσχεδιασμοί που εντάσσονται σε ένα συγκεκριμένο ρυθμικό πλαίσιο. Σ' αυτή την κατηγορία θα πειραματιστούμε με σύντομους ρυθμικούς, αλλά και μελωδικούς αυτοσχεδιασμούς μέσα στον κύκλο και με αναφορά πάντα στην ομάδα. Είναι οι πρώτοι αυτοσχεδιασμοί που εδραιώνουν μια αίσθηση ασφάλειας και εμπιστοσύνης, απαραίτητα στοιχεία για την απελευθέρωση του μουσικού μας εαυτού. Στο δεύτερο στάδιο θα γνωρίσουμε παραδείγματα-καλές πρακτικές από πιο ελεύθερους, παιδαγωγικούς αυτοσχεδιασμούς. Αφετηρία μας ηχοϊστορίες, γραφικές παρτιτούρες, ή μόνο η φαντασία μας. Θα δούμε στην πράξη ποιος είναι ο ρόλος του δασκάλου, πώς αυτός αντιμετωπίζει τις προκλήσεις αυτών των ομαδικών κι ελεύθερων δραστηριοτήτων, πώς αξιολογείται (κι αν αξιολογείται) το αποτέλεσμα.

H Έφη Mακροπούλου σπούδασε στην Aθήνα Mουσική (δίπλωμα πιάνου και ανώτερων θεωρητικών) και Aρχαιολογία. Mε υποτροφία του I.K.Y. συνέχισε τις σπουδές της στην Aγγλία όπου και ειδικεύτηκε στα Mουσικοπαιδαγωγικά (Master of Arts, University of Reading). Από το 1998 διδάσκει μουσική σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας και έχει οργανώσει και υποστηρίξει μουσικά δεκάδες μουσικοθεατρικές παραστάσεις. Παράλληλα αρθρογραφεί σε περιοδικά μουσικής εκπαίδευσης, μεταφράζει και συγγράφει βιβλία για την μουσική εκπαίδευση (κυκλοφορούν από τις εκδόσεις fagottobooks). Έχει συνεργαστεί με το τμήμα έρευνας και ανάπτυξης της Ελληνογερμανικής Αγωγής για το συντονισμό, την υλοποίηση και τον σχεδιασμό ευρωπαϊκών προγραμμάτων μουσικής εκπαίδευσης. Τέλος έχει οργανώσει σεμινάρια για εκπαιδευτικούς μουσικής και έχει συμμετάσχει σε ελληνικά και διεθνή μουσικοπαιδαγωγικά συνέδρια.

Γιάννης Μυγδάνης, Διδάσκων στο Π.Μ.Σ. «Μουσική Εκπαίδευση σε τυπικά και άτυπα περιβάλλοντα», Τμήμα Μουσικών Σπουδών (Ε.Κ.Π.Α), Εκπαιδευτικός μουσικής στο Pierce – The American College of Greece

Αυτοσχεδιασμός, πειραματισμός, καινοτομία: Ψηφιακές εξερευνήσεις στη μουσική δημιουργικότητα

Η σύγχρονη τεχνολογία έχει μετασχηματίσει τους τρόπους που τα άτομα έρχονται σε επαφή με τη μουσική, διαμορφώνοντας νέες μορφές μουσικής έκφρασης, δημιουργίας και μάθησης. Τα ψηφιακά μέσα είναι διάχυτα γύρω μας και αποτελούν πλέον καθοριστικό κομμάτι μιας μουσικής πράξης, διευρύνοντας τις έννοιες του αυτοσχεδιασμού και της σύνθεσης. Από τη δημιουργία και την παραγωγή ενός κομματιού έως τις πρακτικές μείξης και διανομής, η τεχνολογία διαδραματίζει κομβικό ρόλο. Στο παρόν εργαστήριο θα πειραματίσουμε με νέες μορφές μουσικής αλληλεπίδρασης στη βάση των σύγχρονων ψηφιακών και πολυτροπικών γραμματισμών. Μέσα από κατασκευές ψηφιακών και απτικών μουσικών οργάνων, γραφικές παρτιτούρες, σύγχρονες συνθετικές πρακτικές και στοιχεία πειραματικής μουσικής, θα ανακαλύψουμε πώς τα ψηφιακά μέσα μπορούν να οδηγήσουν σε νέα αυτοσχεδιαστικά μονοπάτια και να εξερευνήσουμε νέες μορφές ελεύθερης μουσικής έκφρασης.

Ο Γιάννης Μυγδάνης (PhD) είναι μουσικοπαιδαγωγός, συνθέτης, σχεδιαστής ψηφιακών εκπαιδευτικών αντικειμένων και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ. Η διδακτορική του διατριβή εστίασε στις αναδυόμενες τεχνολογίες και στη σχεδίαση μουσικών εκπαιδευτικών λογισμικών. Κατέχει μεταπτυχιακούς τίτλους στη Μουσική Παιδαγωγική, στις Επιστήμες Αγωγής στην Εκπαιδευτική ηγεσία, διοίκηση και τις αναδυόμενες τεχνολογίες, καθώς και στα Πληροφοριακά Συστήματα. Είναι διπλωματούχος πιάνου, διεύθυνσης χορωδίας και σύνθεσης. Συμμετέχει ενεργά ως εισηγητής σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια, εκπονεί εργαστήρια, ενώ έχει περισσότερες από 40 δημοσιεύσεις για θέματα «μουσικής, εκπαίδευσης και τεχνολογίας». Συνθέτει μουσική για θέατρο, ταινίες μικρού μήκους, παραμύθια και έχει μελοποιήσει Έλληνες και ξένους ποιητές. Είναι συνεργαζόμενος διδάσκων στο ΠΜΣ «Μουσική Εκπαίδευση σε τυπικά και άτυπα περιβάλλοντα» του ΕΚΠΑ και επιμορφωτής στα ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. του Ιουνίου Πανεπιστημίου και του ΕΚΠΑ. Παράλληλα, εργάζεται ως εκπαιδευτικός μουσικής στο Pierce – The American College of Greece.

Ελισσάβετ Περακάκη, Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό, ΤΜΣ, ΕΚΠΑ

Εξερευνώντας τον Αυτοσχεδιασμό μέσα από τη Θεωρία Μουσικής Μάθησης

 Η μουσική μάθηση, όπως και της γλώσσας, βασίζεται - ή θα πρέπει να βασίζεται- στον αυτοσχεδιασμό. Η Θεωρία Μουσικής Μάθησης του E. Gordon πλαισιώνεται από ανοιχτές μουσικές δραστηριότητες που εντάσσουν τον αυτοσχεδιασμό από τα πρώτα κιόλας μαθήματα μουσικής. Στο εργαστήριο αυτό θα εμβαθύνουμε στις θεμελιώδεις αρχές της συγκεκριμένης προσέγγισης, αυτοσχεδιάζοντας φωνητικά και οργανικά με ρυθμικό και μελωδικό τρόπο. Ταυτόχρονα θα αναπτύξουμε τις δεξιότητές μας στην ακρόαση, την εκτέλεση και την κατανόηση της μουσικής, εμπλουτίζοντας πρώτα τις δικές μας μουσικές εμπειρίες και έπειτα - θα είμαστε σε θέση να τα εφαρμόσουμε και στην ομάδα μας. 

Η Ελισσάβετ Περακάκη (PhD, post-PhD) είναι μέλος του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ) του Τμήματος Μουσικών Σπουδών (ΕΚΠΑ), με γνωστικό αντικείμενο “Η μουσική στη βρεφική ηλικία, την τυπική εκπαίδευση και τη δια βίου μάθηση”. Έχει διδάξει σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης και σε Ωδεία (1998-2020). Συμμετέχει σε συνέδρια με ανακοινώσεις και εργαστήρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Συνεργάζεται για επιμορφώσεις με Ωδεία, το ΙΕΠ, το ΚΕΔΙΒΙΜ του ΕΚΠΑ και το Εργαστήριο Μουσικής Παιδαγωγικής (ΤΜΣ, ΕΚΠΑ). Είναι μέλος του Gordon Institute of Music Learning (GIML), πρόεδρος της Ε.Ε.Μ.Ε. και αντιπρόεδρος (co-chair) της ομάδας της ISME για τη Μουσική στα Σχολεία και την Εκπαίδευση των Εκπαιδευτικών (MISTEC). Είναι συγγραφέας και συν-συγγραφέας 4 βιβλίων, τα οποία διανέμονται και ως πανεπιστημιακά συγγράμματα. “Η μουσική πριν και μετά τη γέννηση: με τα βρέφη οδηγό” (με συν-συγγραφέα τη Μαρία Βρακά) είναι το τελευταίο βιβλίο και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Fagotto (2023).

Δημήτρης Σαρρής, Εκπαιδευτικός Μουσικής Δ.Π.Ε. Μεσσηνίας, Επισκέπτης Καθηγητής Τ.Μ.Σ. Ιονίου Πανεπιστημίου 

Αυτοσχεδιασμός και Σύνθεση: Φίλοι ή αντίπαλοι; Μια διερεύνηση μέσα από πρακτικές που εστιάζουν στον ήχο

Οι εκπαιδευτικοί στην τάξη και συνθέτουν και αυτοσχεδιάζουν. Τί είναι, όμως η σχολική μουσική παραγωγή; Μια μουσική παράλληλη με την μουσική που ακούνε τα παιδιά εκτός σχολείου ή μια πρόταση-απάντηση σε αυτή; Ποιες είναι οι συνθετικές προτεραιότητες, οι  αξίες, οι τεχνικές του «συνθέτη εκπαιδευτικού»; Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε απαντήσεις με εφαρμοσμένες ιδέες - προτάσεις από την έρευνα για την «εκπαίδευση που εστιάζει στον ήχο». Με το δύσκολο εγχείρημα να αφουγκραστούμε το «ηχοτοπίο» ως ένα «ιδεοτοπίο» στο οποίο μπορούμε να παρέμβουμε συνθετικά/αυτοσχεδιαστικά ως εκπαιδευτικοί, θα αναπτύξουμε προσιτά εργαλεία για ένα μάθημα μουσικής με απαντήσεις σε «καυτά» παιδαγωγικά ζητήματα των ημερών.

Ο εκπαιδευτικός μουσικής Δημήτριος Σαρρής, ξαναγυρνώντας στην τάξη μετά από χρόνια πανεπιστημιακής διδασκαλίας Μουσικής, Ήχου και Πολιτισμού και μετά από άλλα τόσα χρόνια ως Υπεύθυνος  Σχολικών Δραστηριοτήτων, συνέχισε να ερευνά με τους μαθητές του τα όρια της μουσικής εκπαίδευσης του 21^ου αιώνα. Όμως τώρα πιά, είχε προσανατολιστεί στην «εκπαίδευση που εστιάζει στον ήχο», την «ηχοπαιδαγωγική» (sound education), με αναλυτικό εργαλείο τον γραμματισμό (literacy). Συχνότατα τα αποτελέσματα είναι ανέλπιστα γιατί η παιδαγωγική του ήχου δίνει λύσεις σε σχεδόν αδιέξοδα του σύγχρονου σχολείου. Ό,τι ανακαλύπτει προσπαθεί να το μοιραστεί με τις «ομόρρυθμες» κοινότητες, με τα σύγχρονα, δόκιμα μέσα που διαθέτουν οι συγγραφείς.

Αγγέλικα Σλάβικ, Καθηγήτρια Μουσικοκινητικής Αγωγής Carl Orff

Άσπρη πέτρα ξέξασπρη ..... ένα τρελό ταξίδι έως την παραλία της Καλαμάτας

 Σύμφωνα, φωνήεντα, παιγνιδόλεξα, λογοπαίγνια όπως και ποιήματα DADA θα είναι η βάση να ταξιδέψουμε με ήχους της φωνής σε άλλους τόπους και σε άλλες εποχές. Συνταξιδιώτες θα είναι κάποια αυτοσχέδια όργανα και το “Kazoo“  ή αλλιώς  Νουνούρα, που θα υπάρξει δυνατότητα να την φτιάξει ο καθένας με απλό τρόπο!

Αυστριακής καταγωγής, απόφοιτος του Orff-Institut, Mozarteum, Salzburg. Διδασκαλία: Σχολή Ματέυ, Κ.Σ.Ο.Τ., Μαράσλειο Διδασκαλείο, Δημοτικά Ωδεία Βόλου και Αμαρουσίου, σεμινάρια του Υπουργείου Πολιτισμού και Παιδείας, Π.Ε.Κ., Ο.Ε.Π.Ε.Κ.  Οργάνωση (1985) του Μονοετή Κύκλου Σπουδών C. Orff και J. Dalcroze στη Σχολή Μωραΐτη και το 1986 οργάνωση και διεύθυνση του Διετούς Επαγγελματικού Κύκλου Μουσικοκινητικής Αγωγής C. Orff σε συνεργασία με το Orff  Schulwerk Forum, Salzburg (μέχρι το 1990), όπου διδάσκει μέχρι σήμερα (3ετές πρόγραμμα). Δημοσιεύσεις στα περιοδικά «Ρυθμοί» του ΕΣΜΑ και «Μουσική Εκπαίδευση» της ΕΕΜΕ. Συνεργασία με την Πολυξένη Ματέυ  για το βιβλίου "RRRRRO" (Schott,1993) και με τη Νεφέλη Ατέσογλου για το βιβλίο "Η παρέα του Αϊ Βασίλη" (Νικολαΐδη, 2006).

Η Ε.Ε.Μ.Ε. ετοιμάζει έναν ειδικό τόμο αφιερωμένο στο μουσικοπαιδαγωγικό έργο της Maria Lewander-Androutsos. Προσκαλούμε όλους όσοι συνδέθηκαν και συνεργάστηκαν μαζί της, σε φιλικό, μαθητικό και επαγγελματικό επίπεδο, να μοιραστούν τις σκέψεις και μνήμες τους από την Maria, στη φόρμα: https://forms.gle/MWqCM1tecyPZksWM9

Σας ευχαριστούμε πολύ για την εμπιστοσύνη σας.

Οι φίλοι και συνεργάτες της Maria. 

Αγαπητά μέλη της Ε.Ε.Μ.Ε., αγαπητοί συνάδελφοι,

με μεγάλη χαρά σας ανακοινώνουμε τα αποτελέσματα των αρχαιρεσιών για το νέο ΔΣ και τη νέα Ελεγκτική Επιτροπή της Ε.Ε.Μ.Ε. (2023-2025) που πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 3/12/2023 ηλεκτρονικά, μέσω του πληροφοριακού συστήματος «Ζευς» του Εθνικού Δικτύου Έρευνας και Τεχνολογίας.

Ψήφισαν 117 τακτικά οικονομικά τακτοποιημένα μέλη της Ε.Ε.Μ.Ε. για το 2023. Μετρήθηκαν 116 ψηφοδέλτια έγκυρα και 1 λευκό.

Το νέο ΔΣ (2023-2025) αποτελείται, με σειρά ψήφων, από τους:

Γιάννη Μυγδάνη (85 ψήφοι)

Ελισσάβετ Περακάκη (83 ψήφοι)

Ανθούλα Κολιάδη-Τηλιακού (76 ψήφοι)

Χρήστο Τσακίρογλου (44 ψήφοι)

Βασιλική Ψύρρα (40 ψήφοι)

Δέσποινα Καλανταρίδου (36 ψήφοι)

Ιωάννη Μήνο (25 ψήφοι)

Εκλέχτηκαν ως αναπληρωματικά μέλη του ΔΣ οι:

Κωνσταντίνος Κερασοβίτης (24 ψήφοι)

Δημήτρης Μπαχτσεβανίδης (23 ψήφοι)

Ιωσηφίνα Παπαλάμπρου (22 ψήφοι)

Η νέα Ελεγκτική Επιτροπή (2023-2025) αποτελείται, με σειρά ψήφων, από τους:

Δήμητρα Κόνιαρη (93 ψήφοι)

Χριστίνα Τσίγκα (75 ψήφοι)

Μαρία Κουρκουρίκα (62 ψήφοι)

Εκλέχτηκε ως αναπληρωματικό μέλος της Ελεγκτικής Επιτροπής η:

Αναστασία Σταυρουλάκη (35 ψήφοι)

Συγχαρητήρια σε όλους και καλή θητεία στα νέα διοικητικά όργανα της Ε.Ε.Μ.Ε.!

Τα μέλη της εφορευτικής επιτροπής

Σοφία Αγγελίδου, Νίκος Θεοδωρίδης, Τάσος Κολυδάς

Για τρίτη φορά, από τις 6-7 Οκτωβρίου το Πανεπιστήμιο Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών της Βιέννης, μαζί με τους δύο συνεργάτες - εταίρους του, την Ευρωπαϊκή Ένωση Μουσικών Σχολείων (European Music School Union - EMU) και το Σύλλογο Μουσικών Σχολείων της Αυστρίας (Κonferenz der Osterreichischen Musikschulwerke - KOMU) διοργάνωσε το Συμπόσιο των Ευρωπαϊκών Μουσικών Σχολείων στη Βιέννη (βλ. εδώ: https://www.mdw.ac.at/european-music-school-symposium/)

Το Συμπόσιο απευθυνόταν σε ερευνητές, δασκάλους, φορείς, αποφοίτους, εκπροσώπους μουσικών σχολείων και δήμων, καθηγητές σχολείων, πανεπιστημίων και ωδείων, ενώ αποτέλεσε εξαιρετική συγκυρία για ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης, στρατηγικών, πρακτικών, καινοτόμων ιδεών και απόψεων, αλλά και για δημιουργία διεθνών, δια-θεσμικών και συλλογικών δικτύων ενδυνάμωσης και ανάπτυξης βιώσιμων Μουσικών Σχολείων. Το Συμπόσιο φέτος είχε υβριδική μορφή, ενώ η θεματική του αφορούσε την «Αειφορία», ως πολιτιστική, κοινωνική, περιβαλλοντική και οικονομική ορθή «συνθήκη» για την ευημερία των σύγχρονων και των μελλοντικών γενεών. Μια ουσιαστική μουσική ζωή και εκπαίδευση καθορίζεται από ποικίλες συστημικές αλληλεπιδράσεις μέσα σε μια κοινωνία και, αντιστρόφως, τα Μουσικά Σχολεία, όπου ανθίζει η μουσική εκπαίδευση, μπορούν να επιβιώσουν μόνο εντός ενός ευνοϊκού «οικοσυστήματος» προσανατολισμένου: α) στην εκπαίδευση των τεχνών, β) στην κοινωνική συνοχή και γ) στη μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική ασφάλεια.

Το πρόγραμμα του Συμποσίου περιελάμβανε ομιλίες από δύο διακεκριμένους κύριους ομιλητές, την Dr Katherine Grand από την Αυστραλία και τον Pr. Ortwin Renn από τη Γερμανία (βλ. εδώ: https://www.mdw.ac.at/european-music-school-symposium/keynotes/) και περισσότερες από 40 παρουσιάσεις και πάνελ από ερευνητές και επαγγελματίες των Mουσικών Σχολείων από 17 χώρες (Βλ. εδώ: https://www.mdw.ac.at/european-music-school-symposium/presentations/

Από τη χώρα μας, έδωσαν το παρόν μέλη της Επιτροπής της Ομάδας της Ε.Ε.Μ.Ε. για τα Μουσικά Σχολεία με συνολικά 6 ομαδικές και ατομικές εισηγήσεις και εργασίες, οι οποίες εκπονήθηκαν είτε συνεργατικά μεταξύ των μελών και αφορούσαν τα ελληνικά δημόσια Μουσικά Σχολεία, είτε συνεργάστηκαν σε ερευνητικό επίπεδο και με άλλους καθηγητές – λειτουργούς των Μουσικών Σχολείων. Το κομμάτι της μελέτης και της έρευνας σχετικά με τα Μουσικά Σχολεία, η σύμπραξη σε επιστημονικό επίπεδο μεταξύ καθηγητών που υπηρετούν σε αυτά, η συνεργασία με σχολεία του εξωτερικού, αλλά και η εξωστρέφεια και ο γόνιμος διάλογος αποτελούν βασικούς στόχους της Επιτροπής της ΕΕΜΕ. Οι εισηγήσεις ήταν οι εξής:

• “Cultural sustainability of Greek Music Schools: to what extent do graduates contribute?” (Tsimpouri, Theodora; Koliadi – Tiliakou, Anthoula). Βασικός στόχος της προκαταρκτικής αυτής έρευνας ήταν η σκιαγράφηση παραγόντων που πιθανόν επηρέασαν αποφοίτους Μουσικών Σχολείων να ακολουθήσουν μουσικούς δρόμους στην επαγγελματική τους ζωή μέσα από βιογραφικές αφηγήσεις, και που καθόρισαν την μετέπειτα επαγγελματική τους μουσική εξέλιξη, αλλά κυρίως την επιστροφή τους για διδασκαλία σε ένα Μουσικό Σχολείο.
• “The contribution of music schools to continuing the musical heritage” (Theologos, Christos; Koliadi – Tiliakou, Anthoula; Tsimpouri, Theodora; Charalampidou, Sonia; Zachari, Antigoni). Η εισήγηση αποτέλεσε μια μελέτη για τον ρόλο των μουσικών σχολείων στη διατήρηση της τοπικής μουσικής κληρονομιάς και το βαθμό που μπορούν να επηρεάσουν την πολιτιστική και κοινωνική ζωή των τοπικών κοινωνιών και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, μέσα από τις απόψεις και τις εμπειρίες των καθηγητών του Μουσικού Σχολείου Ρόδου.
• «Greening the sounds, one note at a time: A case study of MusEcological education at the music school of Karditsa» (Tseligka, Polyxeni; Athansiou, Zoe; Koliadi – Tiliakou, Anthoula; Siasos, Spyros). Σε αυτήν την παρουσίαση με πλούσιο εποπτικό υλικό, η οποία είχε τη μορφή εργαστηρίου, αναδείχθηκε η λειτουργία του Μουσικό Σχολείου της Καρδίτσας ως «πρότυπη» σχολική μονάδα και η επίτευξη του στόχου για τη μείωση του οικολογικού του αποτυπώματος, ενώ προτάθηκε ένας βιώσιμος τρόπος ζωής, τόσο για το σχολείο, όσο και για την ευρύτερη κοινότητά του.
• «Distance learning or blended learning? An outline of Greek music schools teachers’ views» (Stavroulaki, Anastasia; Koliadi – Tiliakou, Anthoula; Kerasovitis, Konstantinos). Η παρουσίαση είχε ως στόχο να περιγράψει τον τρόπο επίτευξης μιας μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των ελληνικών δημόσιων μουσικών σχολείων μέσω των πλεονεκτημάτων της μικτής μάθησης, αλλά και τις γενικότερες στάσεις, την προθυμία και την εξοικείωση των καθηγητών τους γύρω απ’ αυτήν, μέσω έρευνας πεδίου που πραγματοποιήθηκε στα Μουσικά Σχολεία της Ελλάδας.
• “The contribution of music schools to preserving intangible cultural heritage. The case of the music school of Larissa” (Kerasovitis, Konstantinos; Siomou, Athanasia). H εισήγηση αφορούσε στη συμβολή του Μουσικού Σχολείου Λάρισας στη μεταλαμπάδευση της παραδοσιακής μουσικής και στη συνεισφορά του με αυτόν τον τρόπο στην ανάπτυξη της πολιτιστικής ταυτότητας των νέων, καθώς και τη διατήρηση της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του τόπου μας.
• «A curriculum convergence for teaching the accordion in Greek music schools: Towards sustainable learning» (Polyxeni, Tseligka). Στην παρουσίαση εξετάστηκαν φιλοσοφικές θεωρήσεις και θεμελιώδεις έννοιες για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου προγράμματος σπουδών για το ακορντεόν, το οποίο συνδυάζει τη βιωσιμότητα και την ποικιλομορφία στο ρεπερτόριο, αλλά ταυτόχρονα συνάδει με την ανάπτυξη εμπνευσμένων μουσικών σχολείων.

Ακόμη, έγιναν πρώτες άτυπες επαφές από τα παρόντα μέλη της Επιτροπής της ΕΕΜΕ για τα Μουσικά Σχολεία με τον κ. Philippe Dalarum, Πρόεδρο της European Music School Union (Βλ. εδώ: http://www.musicschoolunion.eu) για την προοπτική ένταξης της Ελλάδας στο Δίκτυο της EMU και τα οφέλη που μπορεί να υπάρξουν για τα ελληνικά μουσικά σχολεία, αλλά και τους εκπαιδευτικούς που εργάζονται σε αυτά. Άλλωστε, η ένταξη των ελληνικών δημόσιων Μουσικών Σχολείων αποτελεί έναν από τους πρωταρχικούς στόχους της Επιτροπής και γενικότερα της Ομάδας Εργασίας της ΕΕΜΕ για τα Μουσικά Σχολεία και γίνεται προσπάθεια προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση.

Τέλος, το Συμπόσιο παρείχε εξαιρετικές ευκαιρίες για ανταλλαγή εμπειριών, διεύρυνση και εμβάθυνση των ευρωπαϊκών ανταλλαγών και συνεργασιών, αλλά και δυνατότητες εμπλοκής κι άλλων φορέων από τη χώρα μας σε μια επόμενη διοργάνωση.

Η Επικεφαλής της Επιτροπής της ΕΕΜΕ για τα Μουσικά Σχολεία,

Ανθούλα Κολιάδη - Τηλιακού